Ile procentowo nowych domów ma montowaną rekuperację?
BUDERUS: Według naszych ocen ok. 25% nowych budynków jednorodzinnych wyposażonych jest w wentylację nawiewno-wywiewną z odzyskiem ciepła. W znakomitej większości nowe budynki wyposażane są w tego typu instalacje. Natomiast trzeba podkreślić, że z jednej strony przepisy budowlane, a z drugiej – rosnąca świadomość inwestorów i wykonawców powoduje, że z roku na rok zwiększa się udział systemów z wentylacją mechaniczną nawiewno-wywiewną z odzyskiem ciepła.
NEOVENT: Według raportu „Analiza rynku urządzeń wentylacyjnych” przygotowanego przez Instytut Energetyki, około 20% nowych domów w Polsce jest wyposażonych w rekuperację.
To oznacza, że już w co piątym nowo wybudowanym domu zamontowana jest wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła.
STIEBEL ELTRON: W związku z coraz większą świadomości ludzi oraz bardziej zaostrzonymi standardami budowlanymi (WT2021) szacuję, że udział centralnych rekuperatorów może stanowić nawet do 40%.
VENTIA: Patrząc na rynek rekuperacji w Polsce, największą zmianę zaobserwowaliśmy w 2021 roku. Głównym czynnikiem były oczywiście zmiany w prawie budowlanym, które dotyczyły zużycia energii pierwotnej przez budynek. Zmiany weszły w życie w z dniem 1 stycznia 2021 r. i pokryły się z wykładniczym rozwojem branży. Na ten moment szacujemy, że na 10 nowych domów jednorodzinnych w rekuperację jest wyposażone 6-7. W dalszym ciągu część osób unika tego rozwiązania z uwagi na wysokie koszty inwestycyjne bądź ogólną niechęć do rekuperacji, która ma różne podłoże i wymaga głębszej analizy.
VIESSMANN: Zgodnie z polskim prawem budowlanym wentylacja ma zapewnić użytkownikom odpowiednie warunki użytkowe. Dokument WT2021 określa, że od 2021 roku każdy nowo budowany budynek musi mieć odpowiednie wartości wskaźnika EP. Zastosowanie w domu wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła wydatnie przyczynia się do zminimalizowania strat energii, a co za tym idzie spełnienia wymagań stawianych przez Warunki Techniczne 2021 (nie istnieją żadne dokumenty wymuszające montaż rekuperatora, dom musi mieć odpowiednią wartość wskaźnika EP). Dlatego liczba nowych domów z wentylacją mechaniczną z odzyskiem ciepła nieprzerwanie rośnie od 2021 roku.
VITECO: W naszej bezpiecznej ocenie szacujemy, że więcej niż 50% nowo budowanych domów wyposażanych jest w system wentylacji z rekuperacją. Dotyczy to domów, dla których pozwolenie na budowę zostało uzyskane w 2021 roku lub później.
Jaki jest przeciętny koszt wykonania systemu wentylacji z rekuperacją Państwa firmy w domu o powierzchni około 200 m2?
BUDERUS: Odpowiedź na to proste pytanie jest dość trudna. Wszystko zależy od konfiguracji i ilości pomieszczeń, ich funkcji i przyjętego standardu wyposażenia, a także od systemu kanałów – okrągłych czy płaskich, w zależności od zaakceptowanej oferty wykonawcy i projektanta. Marka BUDERUS dysponuje programem doborowym do rekuperacji Logavent. Można tam w prostych krokach dobrać i uzyskać wycenę w cenach katalogowych całego systemu.
Warto zauważyć, że średnia powierzchnia oddawanych do użytku domów jednorodzinnych to obecnie ok. 133 m2, ale można zaobserwować tendencję spadkową. W ciągu ostatnich 10 lat średnia powierzchnia oddawanych do użytku lokali mieszkalnych zmniejszyła się o 10 m2.
Cena systemu z jednostką centralną zależy nie tylko od powierzchni budynku, ale też od optymalnego doboru miejsca usytuowania komponentów systemu i właściwego poprowadzenia kanałów. Pisząc o wycenie systemu, ważne jest, aby traktować projekt domu i kosztorys całościowo. Jeśli w nowym budynku przewidujemy zastosowanie wentylacji mechanicznej, to nie potrzebujemy kominów wentylacyjnych. To znacząco obniża koszt całej inwestycji. Eliminujemy wtedy koszty związane z fundamentem, konstrukcją, wykończeniem ponad dachem i obróbką blacharską.
NEOVENT: Koszt wykonania systemu wentylacji z rekuperacją może znacznie się różnić w zależności od wybranej technologii, rodzaju budynku, jego wielkości i lokalizacji. Według podanych w raporcie „Analiza kosztów instalacji wentylacji mechanicznej z rekuperacją” szacunków koszt montażu wentylacji mechanicznej z rekuperacją w domu o powierzchni 200 m2 waha się od od
15 000 do 45 000 złotych.
STIEBEL ELTRON: W zależności od etapów budowy oraz trudności montażu można przyjąć że koszt wykonania kompletnej instalacji rekuperacji wraz z rekuperatorem wynosi około 25 000-30 000 zł.
Należy pamiętać, że rezygnując z budowy wentylacji grawitacyjnej, możemy zaoszczędzić z kolei kilkanaście tysięcy złotych.
VAILLANT: Szacowany koszt wykonania rekuperacji w systemie VAILLANT dla 200-metrowego domu to od 20 000 do 40 000 zł brutto.
VENTIA: Jest to pytanie z gatunku „zależy”… Poprawna odpowiedź to zarówno 40 000 zł brutto, jak również 70 000 zł brutto. Przy tak postawionym pytaniu należy zwrócić uwagę na kilka rzeczy tj.:
• każdy dom jest inny, dom 200 m2 może być parterowym, ale może być też piętrowym, może mieć basen albo domową siłownię, a każda z tych rzeczy zmienia podejście obliczeniowe i wykonawcze,
• ważnym aspektem jest wykonanie projektu, które przewiduje rekuperację, szczególnie w przypadku większych domów np. 200 m2, gdzie współpraca architekta oraz branżowca już na etapie projektu domu jest kluczowa.
Z rzeczy bardziej „namacalnych”:
• inwestor na etapie budowy domu może wykonać przepusty pod anemostaty, a może tego nie zrobić,
• instalacja może zostać rozłożona w przestrzeni sufitu podwieszanego, ale może również zostać zalana w podłodze lub rozłożona na stropie poddasza, co z kolei zmienia choćby kwestię izolowania instalacji,
• rekuperator może zostać zlokalizowany w pomieszczeniu technicznym (strefa ogrzewana), a może w garażu lub na poddaszu (strefa nieogrzewana/nieocieplona), co znowu wpływa na koszty izolowania itd.
Podsumowując, zmiennych jest bardzo dużo i ciężko wpisać konkretną wartość. Ogólnie głównymi wyznacznikami jest stopień skomplikowania instalacji, warunki oraz miejsce montażu, ale również standard wykonania.
VIESSMANN: Koszt wykonania systemu wentylacji zależy od wielu czynników. Koszt centrali dobrej klasy, systemu rozdziału powietrza, a także wykonanie projektu instalacji może wahać się od 25 000 do 35 000 złotych.
VITECO: Koszt systemu wentylacyjnego z rekuperatorem to około 20 000-25 000 zł – materiały i robocizna.
Na ile szacowany jest rynek rekuperacji w Polsce rocznie?
BUDERUS: Według dostępnych danych (do 2021) było to ok. 30 tys. jednostek rocznie z wyraźną tendencją wzrostową. Sytuacja rynkowa w budownictwie w 2023 może ten trend nieco wyhamować, ale nie wpłynie to na ogólną tendencję wzrostową.
NEOVENT: Sprzedaż rekuperacji systematycznie wzrasta od kilku lat. Szacuje się, że tendencja ta się utrzyma.
STIEBEL ELTRON: Trudno powiedzieć, ale według naszych danych, rynek domowych rekuperatorów centralnych może wynosić około 30 tys. sztuk rocznie.
VAILLANT: Szacujemy rynek rekuperatorów na około 35 tys. szt. rocznie.
VENTIA: Rynek rekuperacji jest bez wątpienia rynkiem stale rosnącym i nic nie wskazuje na to, żeby miało się to zmienić. Co ciekawe, pomimo odczuwalnego wyhamowania rynku budownictwa domów jednorodzinnych w 2023 roku, związanego m.in. z wysoką inflacją oraz ogromnym spadkiem przyznawanych kredytów, liczba rekuperatorów sprzedawanych w 2023 roku jest nadal wyższa niż w 2021 roku, który rozpoczął się „bum” na rekuperację. Niestety ciężko podać konkretną liczbą sprzedawanych urządzeń, natomiast według mnie w tym roku liczba ta nadal będzie 5 cyfrowa, jednak zauważalnie niższa niż w rekordowym 2022 roku.
VIESSMANN: Rynek rekuperacji w Polsce rozrasta się w bardzo szybkim tempie niezmiennie od paru lat. Szacujemy rynek na około 35 tys. urządzeń rocznie, co daje wskaźnik około 1 centrali na 3 nowe budynki.
VITECO: Trudno udzielić rzetelnej odpowiedzi na to pytanie, niemniej jednak, zakładając wzrost świadomości inwestorów w zakresie korzyści, które niesie ze sobą wentylacja z odzyskiem ciepła, należy przewidywać, że przynajmniej 85% nowo budowanych w najbliższej przyszłości obiektów będzie wyposażanych w rekuperację.
Jak są realne oszczędności ze stosowania rekuperacji w domu? Ile kosztuje praca rekuperatora (zużycie energii elektrycznej przez wentylatory)
BUDERUS: Na przykładzie jednostki BUDERUS Logavent HRV176-260 – roczne oszczędności na ogrzewaniu w warunkach klimatu umiarkowanego 100 m² powierzchni to aż 4693 kWh. Cena zależy od źródła ciepła i ceny jednostkowej zł/kWh. Natomiast roczne zużycie energii elektrycznej ww. rekuperatora w przeliczeniu na 100 m² powierzchni pomieszczenia to 140 kWh, czyli ok. 133 zł brutto (11 zł/m-c). Oczywiście, jeśli mówimy o większym domu, kalkulacje odpowiednio się zmienią.
NEOVENT: Oszczędności energii ze stosowania rekuperacji w domu zależą od wielu czynników, takich jak lokalizacja budynku, jego wielkość, technologia wentylacji i poziom izolacji. Według Instytutu Energetyki, oszczędność energii z rekuperacji może wynosić nawet do 80% w porównaniu z tradycyjną wentylacją.
STIEBEL ELTRON: Rekuperacja jest przede wszystkim komfortem przebywania w domu. Trudno jednoznacznie powiedzieć, jakie oszczędności możemy uzyskać, ponieważ wentylacja grawitacyjna nie zawsze działa, a kiedy działa zbyt skutecznie (w okresie grzewczym), z czym wiążą się również straty ciepła, użytkownicy naturalnie ograniczają jej wydajność zamykając nawiewniki, oczywiście kosztem jakości powietrza. Jednak tam, gdzie użytkownicy dbają o wentylowanie pomieszczeń, możemy mówić o oszczędnościach, stosując rekuperację,
nawet do 30% kosztów ogrzewania domu. Zużycie energii poprzez rekuperator wynosi około 10-16 kWh/mies., czyli koszt filiżanki kawy w kawiarni. Należy również pamiętać o kosztach wymiany filtrów i w zależności od klasy filtracji te koszty roczne wynoszą od 80 zł w górę.
VAILLANT: Zastosowanie rekuperacji może przynieść oszczędności energetyczne, ale ich rzeczywisty poziom zależy o wielu czynników. Np. od izolacji termicznej budynku. Lepsza izolacja przyczynia się do większych oszczędności. Jakość i sprawność samego systemu mogą mieć również wpływ na oszczędności. Na rynku dostępne są modele urządzeń z różnymi wymiennikami ciepła, a to one decydują o parametrach odzysku ciepła. Warto zwrócić na to uwagę. Szacuje się, że instalacja wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła pozwala uzyskać oszczędność w kosztach ogrzewania w granicach nawet 30-50%.
Przy ocenie średniego zużycia prądu wykorzystamy takie dane, jak moc rekuperatora, czas pracy rekuperatora oraz koszt 1 kWh. Należy również zaznaczyć, że dane, które zostały wykorzystane w tym opracowaniu, są poglądowe i w praktyce mogą się nieco różnić zarówno ze względu na zróżnicowane ceny prądu u dostawców i rodzaju wybranej taryfy, jak i również ze względu na wielkość budynku, technologię jego budowy oraz czasu pracy i mocy rekuperatora.
Do analizy wybraliśmy rekuperator recoVAIR VAR 360/4. Jest to urządzenie dla domów, których powierzchnia wynosi do ok. 300 m2. W takim przykładzie zużycie maksymalne prądu wynosi ok. 342 W (0,342 kW) w przypadku, gdy rekuperator pracuje na najwyższych obrotach. Jeżeli założymy pracę w ciągu 8 godzin na maksymalnych obrotach w trakcie doby, a także średnią cenę za energię elektryczną w wysokości 1,27 zł, wówczas zużycie energii elektrycznej wynosić będzie: w ciągu doby – 2,7 kWh – cena 3,43 zł, w ciągu miesiąca (zakładając 30 dni po 8 h) –
82 kWh – cena 104,2 zł. Rekuperator nie działa cały czas na najwyższych obrotach. Jego prędkość pracy może być regulowana w zależności od potrzeb i warunków wewnątrz budynku. System rekuperacji ma zazwyczaj kilka trybów pracy, które mogą być dostosowane do zapotrzebowania. W przypadku rekuperatora recoVAIR 360/4 podano maksymalne zużycie prądu, gdy urządzenie pracuje na najwyższych obrotach. Jednak w praktyce rekuperatory często pracują na niższych obrotach, które są odpowiednio dobrane do aktualnych warunków w budynku.
VENTIA: Zadaniem rekuperacji jest odzyskanie energii wytworzonej przez domowe źródło ciepła (np. pompę ciepła, kocioł gazowy itd.). Ciepło zgromadzone w powietrzu nawet w 90% jest odzyskiwane w wymienniku ciepła, dzięki czemu źródło ciepła zużywa mniej energii. Przy standardowej wentylacji grawitacyjnej ciepło jest marnowane i bezpowrotnie ucieka przez kominy. Szacuje się, że w nowo budowanych domach, nawet 50-60% strat ciepła jest generowana właśnie przez wentylację. W rekuperatorach KOMFOVENT DOMEKT stosujemy wentylatory EC o najwyższej jakości i bardzo niskim poborze energii. Przykładowo zużycie energii przez rekuperator DOMEKT-R400-V przy pracy z przepływem znamionowym to około 50-60 W (przy optymalizacji kosztów eksploatacji, bardzo istotne jest różnicowanie wydatku powietrza w zależności od czynności, jakie wykonuje się w domu).
VIESSMANN: Montaż rekuperacji w domu pozwala przede wszystkim na oddychanie przefiltrowanym powietrzem pozbawionym pyłków i kurzu. Dodatkową zaletą jest odzysk ciepła, które w przypadku wentylacji grawitacyjnej byłoby wyrzucone na zewnątrz (do 60% wszystkich strat ciepła w domu). Szacuje się, że rekuperator pozwoli na oszczędności rzędu 30-40%.
Oczywiście musimy pamiętać, że centrala wentylacyjna pracuje 24/7. Dlatego w zależności od wielkości centrali trzeba zasilić dwa wentylatory (pobór mocy zależy od klasy, wydajności i sprężu dyspozycyjnego) oraz dodatkowy element grzejny np. grzałki, które w okresie zimowym będą podnosiły temp. powietrza wpadającego do centrali. Grzałka montowana w centrali wentylacyjnej będzie regulowała swoją moc w zależności od temp. zewnętrznej. Dodatkowo w zależności od stopnia zabrudzenia powietrza w rejonie, w którym jest dom, trzeba pamiętać o wymianie filtrów powietrza.
VITECO: System rekuperacji to nie tylko korzyści finansowe związane z odzyskiem ciepła wentylacyjnego. To także wszystkie zalety związane z zastosowania wymuszonej centralnej wentylacji doprowadzającej powietrze w wymaganych ilościach do poszczególnych pomieszczeń mieszkalnych oraz usuwaniem powietrza zużytego. Koszt pracy rekuperatora to od 30 do 60 zł miesięcznie, w zależności od jego wielkości i zastosowanego systemu zabezpieczenia przed zamarzaniem. Co ważne, rekuperatory VITECO wykonane są w technologii pozwalającej na użycie algorytmów zabezpieczających przed zamarzaniem, niewymagających włączania prądożernych grzałek elektrycznych, których moc może przekraczać nawet 1,5 kW.
Jaki obecnie jest najskuteczniejszy rekuperator/centrala rekuperacyjna?
BUDERUS: Urządzenia marki BUDERUS mają dwie klasy wydajności z przepływem powietrza do 260 i do 450 m³/h z wymiennikiem standardowym lub entalpicznym (z odzyskiem wilgoci).
W zależności co uznamy za miarę skuteczności, możemy przyjąć, że rekuperator, który ma najwyższy średni stopień odzysku ciepła jest najskuteczniejszy. Nie jest to jednak jedyny wyznacznik, bo miarą skuteczności może być też największa ilość odzyskanej wilgoci, a więc wtedy warto zastosować model z wymiennikiem entalpicznym. Rekuperatory z wymiennikiem entalpicznym mogą mieć do kilkunastu procent niższszy średni stopień odzysku ciepła, ale rekompensują to wysoką jakością powietrza, który przynosi nawiewane powietrze. Wszystko zależy od preferencji inwestora.
NEOVENT: Najskuteczniejszy rodzaj rekuperatora zależy od indywidualnych potrzeb budynku, jest to złożona decyzja, którą warto skonsultować z fachowcami. Parametry dobrego rekuperatora obejmują między innymi: wysoką sprawność odzysku ciepła, niski poziom hałasu, niskie zużycie energii, wysokiej klasy, odpowiednie filtry zabezpieczające przed zanieczyszczeniami oraz odpowiednią temperaturę nawiewanego powietrza. Obrotowy wymiennik ciepła dodatkowo zagwarantuje odzysk wilgoci, dzięki czemu użytkownicy nie odczują dyskomfortu suchego powietrza.
STIEBEL ELTRON: Obecnie najskuteczniejszymi centralami rekuperacyjnymi są rekuperatory z wymiennikiem entalpicznym krzyżowo-przeciwprądowym (ERV – z ang. Energy Recovery Ventilation) wykonanym z antybakteryjnej polimembrany. Umożliwia on odzysk do 89% ciepła oraz do 65% wilgoci z powietrza zużytego, która zawiera w sobie utajoną energię cieplną. Dzięki czemu otrzymujemy najwyższy odzysk energetyczny oraz poprawiony komfort termiczny, przy czym nadal jesteśmy w stanie odprowadzić nadmiar wilgoci z domu.
Średnioroczna użytkowa sprawność wymiennika zależy również od wielu czynników, ale w naszym urządzeniu VRC-W 400 E wymiennik ciepła na użytkowej wydajności ma sprawność powyżej 80%.
VAILLANT: Zadaniem krzyżowego, przeciwprądowego wymiennika jest odzyskiwanie ciepła. Zbudowany jest z cienkościennych (0,1 mm) płytek z polistyrolu, ułożonych jedna nad drugą. Przy pracy w trybie z odzyskiem ciepła ciepło zawarte w powietrzu wywiewanym jest przenoszone do świeżego powietrza nawiewanego. Dzieje się to nadzwyczaj skutecznie: centrala wentylacyjna recoVAIR osiąga wskaźniki odzysku od 85% do 98% i to również przy bardzo niskiej temperaturze zewnętrznej do -3°C bez zamarzania wymiennika ciepła.
Można zastosować również entalpiczny, krzyżowy przeciwprądowy wymiennik ciepła – odzyskuje on wilgoć z powietrza wywiewanego, tak aby powietrze pozostawało dłużej w optymalnym zakresie. Jest w stanie przenieść 60-70% wilgoci z powietrza wywiewanego w strumień powietrza nawiewanego. Zaletą takiego wymiennika jest wyraźne zwiększenie komfortu w mieszkaniu, gdyż oprócz ciepła odzyskuje się również wilgoć. Entalpiczny współczynnik skuteczności odzysku ciepła wynosi aż do 120%, przy czym można odzyskać 60-70% wilgoci. Dzięki właściwościom membrany polimerowej centrale wyposażone w entalpiczny wymiennik ciepła można eksploatować bez zamarzania aż do temperatury zewnętrznej -7°C.
VENTIA: W listopadzie 2022 roku rozpoczęliśmy kampanię marketingową dotyczącą wymiennika obrotowego sorpcyjnego-entapicznego, który w ofercie rekuperatorów dla domów jednorodzinnych na ten moment ma wyłącznie KOMFOVENT. Wymiennik obrotowy sorpcyjny-entalpiczny niezależnie od temperatury zewnętrznej ma stałą sprawność odzysku ciepła na poziomie 80-85%. Temperatura szronienia wymiennika to -20°C, a temperatura zamrożenia nawet -30°C, co ważne bez udziału wstępnej nagrzewnicy elektrycznej. Wymiennik ma najwyższą sprawność odzysku wilgoci w okresie zimowym do 90% oraz najwyższą sprawność pasywnego osuszania powietrza w okresie letnim do 90%. Przecieki w rekuperatorach KOMFOVENT DOMEKT z wymiennikiem obrotowym sorpcyjnym-entalpicznym to zaledwie 2,3% i są zbliżone do wartości osiąganych w większości rekuperatorów z wymiennikami przeciwprądowymi. Wymiennik jest płynnie kontrolowany, oznacza to, że liczba obrotów jest dopasowana do rzeczywistych potrzeb, a zużycie energii przez silnik napędzający to zaledwie 8 W (przy maksymalnej liczbie obrotów). Wymiennik obrotowy sorpcyjny-entalpiczny jest dostępny we wszystkich rekuperatorach KOMFOVENT DOMEKT, a różnica cenowa pomiędzy nim a standardowym wymiennikiem obrotowym to zaledwie 5%.
VIESSMANN: Jeżeli porównujemy centrale domkowe najważniejszymi parametrami będzie rodzaj wymiennika i jego sprawność. Rekuperatory dobrej klasy będą miały fabrycznie zamontowany wymiennik entalpiczny pozwalający odzyskać wilgoć z powietrza wywiewanego. Sprawność dobrej centrali będzie wyższa niż 80%. Właśnie takie parametry ma najnowszy rekuperator w ofercie firmy VIESSMANN Vitoair FS.
Porównując wymienniki ciepła stosowane w centralach wentylacyjnych, najczęściej możemy spotkać dwa rodzaje: krzyżowo-prądowe i entalpiczne. Wymienniki krzyżowo-prądowe charakteryzują się wyższą sprawnością, ale rekuperatory z takimi wymiennikami często doprowadzają do wysuszania pomieszczeń. Rekuperatory z wymiennikiem entalpicznym charakteryzują się niższą sprawnością, ale są w stanie odzyskać wilgoć z wywiewanego powietrza, a co za tym idzie, utrzymać stały poziom wilgoci w pomieszczeniach. Warto też pamiętać, że sprawność mierzona jest w warunkach laboratoryjnych, dlatego należy spodziewać się rzeczywistych wskazań niższych o około 20%.
VITECO: Nowoczesny rekuperator to urządzenie wyposażone w zaawansowaną automatykę kontrolującą parametry powietrza w wielu punktach urządzenia, ale również zdolne kontrolować jakość powietrza w różnych pomieszczeniach i tak dopasować wielkość wymiany powietrza, aby zapewnić komfortowe warunki do przebywania ludzi bez ryzyka nadmiernego przewietrzania, które skutkuje niepotrzebnym nadmiernym schłodzeniem, a w konsekwencji wzrostem kosztów energii. Bez względu na rodzaj zastosowanego wymiennika ciepła, jeśli jest on prawidłowo dobrany do wielkości przepływu powietrza, a zastosowany wentylator jest najwyższej klasy, urządzenie charakteryzuje się wysoką klasą energetyczną. Poza zastosowanymi podzespołami bardzo ważną rolę odgrywa jakość wykonania obudowy, jej szczelność oraz izolacja cieplna i akustyczna. Rekuperatory VITECO mają obudowę wykonaną w technologii PML, dzięki której rolę izolacji pełni warstwa piany poliuretanowej sprasowana pomiędzy dwoma warstwami blachy zabezpieczonej warstwą cynkowo-magnezową.
Jakie elementy są zalecane jako wyposażenie niezbędne rekuperatora do zapewnienia dobrej jakości powietrza wewnątrz?
BUDERUS: Nasze urządzenia są fabrycznie wyposażone w czujnik, który rejestruje i przetwarza dane dotyczące wilgotności, jakości i temperatury powietrza. Umożliwia to zautomatyzowane sterowanie wymianą powietrza w oparciu o indywidualne potrzeby użytkowników, energooszczędną pracę centrali wentylacyjnej i w efekcie obniżenie zużycia energii elektrycznej. Rury z antybakteryjną powłoką wewnętrzną zabezpieczają przed rozwojem mikroorganizmów, zachowując dobrą jakość nawiewanego powietrza.
Dodatkową zaletą naszych rekuperatorów, w szczególności dla alergików, są wbudowane filtry, które wychwytują kurz oraz pyłki roślin. Ponadto dzięki temu, że otwieranie okien nie jest już koniecznością, niweluje się hałas docierający z zewnątrz.
Tryb obejścia letniego (by-pass) zapewnia przyjemny chłód nocą w czasie upałów, ponieważ umożliwia kierowanie do pomieszczeń chłodniejszego powietrza bezpośrednio z zewnątrz bez ogrzewania go ciepłem powietrza wywiewanego. Zimą elektryczna nagrzewnica wstępna zapewnia ochronę przed zamarzaniem, dzięki czemu urządzenie działa bez zakłóceń także przy bardzo niskiej temperaturze zewnętrznej.
STIEBEL ELTRON: Stosując rekuperator i dobrej klasy filtry powietrza ePM1 ≥ 50% (F7), dostarczamy do domu oczyszczone świeże powietrze nawet, kiedy na zewnątrz jest smog. Jeśli chcemy pozbawić nawiewane powietrze również zapachów, to możemy zastosować jako filtr wtórny filtr węglowy (typu FMK VOC.1-1 od STIEBEL ELTRON), który montuje się w osobnej skrzynce filtracyjnej. Takie połączenie filtrów da nam pewność optymalnej jakości powietrze nawiewanego do wnętrza domu.
VAILLANT: Na wydajność rekuperatora w odniesieniu do oczyszczania powietrza wpływają m.in.:
• rodzaj zastosowanego filtra. Wysokowydajne filtry o dużych powierzchniach roboczych oraz automatyczna kontrola systemu zapewniają dobrą jakość powietrza w pomieszczeniach. Wszystkie rekuperatory recoVAIR są wyposażone fabrycznie w bardzo dokładne filtry pyłków klasy F7. Użytkownikom, którzy wymagają szczególnie czystego powietrza, rekomenduje się filtry aerozoli klasy F9, które bardzo skutecznie usuwają z nawiewu nawet pył sadzy.
• regularność wymiany filtra. Przed zakupem centrali warto sprawdzić, jakiej klasy filtry można w niej stosować oraz jak często należy je wymieniać. Gdy budynek położony jest w rejonie, gdzie powietrze jest mocno zanieczyszczone, wymiana filtrów może być konieczna nawet 3-4 razy w roku, aby urządzenie do oczyszczania powietrza działało prawidłowo.
• ważne są również jakość i higiena w trakcie eksploatacji przewodów wentylacyjnych. Czyszczenie systemu kanałów powinno być wykonywane przez wykwalifikowaną firmę specjalistyczną.
• czujnik CO2 służy do monitoringu jakości powietrza. Korzyścią z zastosowania czujników jest natychmiastowa reakcja rekuperatora na wzrost stężenia CO2 spowodowany np. przebywaniem większej liczby osób lub paleniem tytoniu.
• centrala z wymiennikiem entalpicznym ciepła daje możliwość odzyskania części wilgoci z powietrza usuwanego z pomieszczeń i podwyższenia poziomu wilgotności względnej w pokojach.
VENTIA: Na jakość powietrza w domu składa się przede wszystkim stężenie: dwutlenku węgla (CO2), pyłów zawieszonych PM, LZO (lotne związki organiczne), obecność alergenów (m.in. pyły roślin, kurz, sierść, pleśń), zarodników grzybów itd. Warto uświadomić sobie, że stężenie CO2 nie jest jedynym wyznacznikiem dobrej jakości powietrza, natomiast z pewnością jest parametrem, który najłatwiej zmierzyć i dorobić do niego marketingową ideę.
Obecność większości z wymienionych czynników jest uwarunkowana intensywnością wymiany powietrza zużytego na świeże oraz rodzajem stosowanych filtrów. Im dokładniejszy filtr powietrza, tym większa skuteczność filtracji. W przypadku rekuperatorów DOMEKT w standardzie na nawiewie stosujemy filtry o bardzo wysokiej dokładności ePM1 55% (F7). Należy pamiętać, że stosowanie wyłącznie filtrów zgrubnych, przykładowo
Coarse 65% (G4), jest niewystarczające do zabezpieczenia domu przed wszystkimi wspomnianymi czynnikami.
VIESSMANN: O jakość powietrza, którym użytkownik oddycha w domu można zadbać, stosując filtry średnio dokładne (M) lub dokładne (F), które mogą zatrzymać pyłki roślin, zarodniki grzybów, roztocza, pył węglowy i sierść zwierząt. Kanały wentylacyjne zaś pokryte warstwą z właściwościami antybakteryjnymi i antystatycznymi pozwolą na zachowanie odpowiednich parametrów transportowanego powietrza. Ciekawym rozwiązaniem jest montaż dodatkowych czujników wilgoci oraz CO2. Po wykryciu zwiększonego udziału wilgoci lub CO2 w pomieszczeniu czujnik wymusza tryb „przewietrzania” w rekuperatorze.
VITECO: Jakość powietrza cechuje kilka podstawowych parametrów, między innymi jest to jego temperatura i wilgotność oraz zawartość zanieczyszczeń w powietrzu. Temperaturę powietrza stosunkowo łatwo regulować, chociażby systemem grzewczym budynku lub dzięki zastosowaniu nagrzewnic powietrza elektrycznych lub wodnych. W okresie zimowym w odzyskiwaniu wilgoci pomagają wymienniki entalpiczne dostępne dla wszystkich modeli rekuperatorów VITECO. Zastosowanie odpowiednich filtrów pozwala na oczyszczanie powietrza z pyłów zawieszonych. Powłoki antybakteryjne w rurach wentylacyjnych nie służą oczyszczaniu powietrza, a raczej zabezpieczają przed namnażaniem bakterii na ich powierzchniach.
Parametry dobrego rekuperatora…
BUDERUS: Sprawność rozumiana jako średni stopień odzysku ciepła powinna wynosić ok. 90%. Dla rekuperatorów z wymiennikiem entalpicznym może być do kilkunastu procent niższa. Przy czym niezwykle istotny jest system sterowania, dzięki któremu w rekuperatorach BUDERUS można zaoszczędzić energię, stosując odpowiedni algorytm pracy. Dzięki zainstalowanym sensorom wilgotności
i lotnych związków organicznych (LZO) wentylacja jest dokładnie taka, jak wymagana – nie więcej i nie mniej. To odróżnia nasze systemy od jednostek, które pracując według ustawionych stałych programów, zużywają więcej energii.
Poziom mocy akustycznej w miejscu instalacji powinien być oczywiście jak najniższy np. wg ErP: Vref @50 Pa odpowiednio LWA 44/50 dB dla jednostek mniejszej/większej wydajności. Im mniejszy budynek, tym urządzenia w nim zainstalowane powinny być jak najcichsze.
Referencyjnym wskaźnikiem zużycia energii jest jednostkowy pobór mocy W/(m³/h), który powinien się mieścić w zakresie 0,18-0,22 – im mniej, tym lepiej.
Warto sprawdzić także dane z karty produktu. Dobrze wtedy porównać roczne zużycie energii elektrycznej w przeliczeniu na 100 m² powierzchni pomieszczenia z rocznymi oszczędnościami w ogrzewaniu w warunkach klimatu umiarkowanego na 100 m².
NEOVENT: Dobry rekuperator powinien cechować się wysoką klasą energetyczną – klasa minimum A. Warto poszukać centrali wentylacyjnej, na którą można uzyskać dofinansowanie z popularnych systemów dotacji. Urządzenia polecane przez ekspertów programu znajdują się na dedykowanej Liście Zielonych Urządzeń i Materiałów – lista ZUM. Dla użytkowników równie ważnym parametrem powinien być poziom generowanego hałasu – im niższy, tym lepiej. Warto poszukać urządzenia pracującego na poziomie 50-54 dB(A).
STIEBEL ELTRON: Najważniejszymi parametrami dobrego rekuperatora w mojej ocenie są:
• sprawność użytkowa, nie ta deklarowana maksymalna, która podawana jest przy 50 m3/h, a ta przy wydajności centrali 50-65%;
• obecność presostatów ciśnienia w celu utrzymania stałego przepływu powietrza;
• ochrona przed zamarznięciem wymiennika krzyżowo-przeciwprądowego w postaci modulowanej mocy nagrzewnicy wstępnej;
• maks. zużycie energii poprzez wentylatory poniżej 0,4 Wh/m3;
• poziom mocy akustycznej Lwa poniżej 52 dB(A);
• jakość zastosowanych komponentów.
VAILLANT: Najbardziej efektywne rekuperatory cechują się obecnie klasą efektywności A, a nawet A+. Nowoczesne centrale wentylacyjne mogą pracować w pełni automatycznie, kontrolując jakość powietrza. Możliwość podłączenia czujników CO2 pozwala sterować wydajnością rekuperatora. Poza zapewnieniem odpowiedniej jakości powietrza wewnętrznego obniżone zostaje zużycie energii elektrycznej. Rekuperator serii recoVAIR VAR wyposażony w regulator i czujnik CO2 uzyskuje najwyższą obecnie klasę efektywności energetycznej rekuperatora – A+.
VENTIA: Dobry rekuperator to taki, który: przy projektowej wymianie powietrza zużywa mało energii (zużycie energii jest zależne od wielkości urządzenia); jest cichy i tutaj bardzo ważna uwaga – najczęściej przyczyną głośnej pracy instalacji nie jest rekuperator, lecz nieprawidłowo wykonana instalacja – nawet najlepszy rekuperator w źle zaprojektowanej i wykonanej instalacji nie będzie pracował poprawnie; realizuje wysokosprawny, sezonowy odzysk ciepła tj. >80%. Dodatkowymi zaletami może być: odzysk wilgoci w okresie zimowym, pasywne osuszanie powietrza w okresie letnim, kontrola jakości powietrza w oparciu o odczyty np. CO2 czy też LZO, możliwość podłączenia wymiennika wodnego (nagrzewnico-chłodnica) spiętego z domową pompą ciepła.
Rekuperatory KOMFOVENT DOMEKT mają wszystkie ww. cechy i funkcje, jednak należy pamiętać, że najważniejsze w całym procesie jest dobranie rekuperatora dopasowanego indywidualnie do potrzeb mieszkańców i my właśnie tak to robimy.
VIESSMANN: Sprawność dobrego urządzenia będzie wyższa niż 80%. Dobry rekuperator ma wymiennik entalpiczny. Centrale wentylacyjne z odzyskiem wysokiej klasy będą charakteryzować się energooszczędnymi wentylatorami oraz zintegrowaną klapą by-pass do „chłodzenia nocnego”. Nie można zapomnieć o tym, że nie chcemy, aby rekuperator przeszkadzał użytkownikom w codziennym życiu, dlatego warto wybrać urządzenie stosunkowo ciche tj. 30-40 dB. Dobrym zakupem będzie urządzenie wyposażone fabrycznie w grzałkę do podnoszenia temperatury powietrza na wlocie do urządzenia w chłodne, zimowe dni. Dodatkowo klasa premium ma wbudowany moduł komunikacji bezprzewodowej do sterowania z poziomu aplikacji oraz możliwość skomunikowania urządzenia np. z innymi urządzeniami grzewczymi.
VITECO: Zastosowanie markowych podzespołów, skalowalna automatyka pozwalająca na rozbudowę urządzenia i jego współpracę oraz komunikację z elementami budynku, jakość wykonania obudowy oraz jej izolacji cieplnej i akustycznej, możliwość montażu w dowolnych warunkach środowiskowych np. na nieocieplonym poddaszu.
Co Państwo jako producenci/dystrybutorzy rekomendujecie w ramach czynności serwisowych? Jakie są koszty serwisu, wymienianych elementów i co ile trzeba się go przeprowadza? Jak długa jest gwarancja i co obejmuje?
BUDERUS: Gwarancja podstawowa na urządzenia udzielana jest na okres 24 miesięcy, licząc od dnia zakupu lub uruchomienia. W okresie gwarancji zobowiązujemy się do bezpłatnego usunięcia wszelkich usterek wynikających z ukrytych wad materiałowych lub konstrukcyjnych urządzeń. Natomiast szczegółowy opis czynności serwisowych i ich częstotliwość dostępne są w dokumentacji naszych urządzeń i na stronach www.
NEOVENT: W ramach czynności serwisowych zazwyczaj poleca się regularne czyszczenie i dezynfekcję rekuperatora oraz wymianę filtrów. Koszt serwisu i wymiany elementów może się różnić w zależności od producenta i modelu urządzenia. Standardowa gwarancja zazwyczaj wynosi 2-5 lat i obejmuje wady fabryczne urządzenia. Więcej szczegółów na temat serwisu, wymiany elementów i gwarancji powinno znajdować się w dokumentacji urządzenia, którą warto uważnie przeczytać.
STIEBEL ELTRON: My jako producent rekuperatorów zalecamy wymianę filtrów powietrza co najmniej raz na 3 miesiące. Raz na rok należy przepłukać wymiennik ciepła oraz przeczyścić rurki presostatów ciśnienia wraz z wentylatorami. Raz na pół roku sprawdzić drożność odpływu kondensatu.
Jeśli chodzi o system dystrybucji powietrza, to zaleca się raz na 12-15 lat go przeczyścić.
Standardowa gwarancja na centralny rekuperator wynosi 2 lata, ale są możliwości wydłużenia gwarancji do 5 lat.
VAILLANT: Podstawową czynnością serwisową w ramach obsługi rekuperatora jest regularna wymiana filtrów. Częstotliwość wymiany zależy od otoczenia, w jakim działa rekuperator, i waha się od kilku miesięcy do roku. Wymiany filtrów może dokonać sam użytkownik. Gwarancja na rekuperator jest 2-letnia, warunkowana wykonaniem przeglądu technicznego między 9 a 12 miesiącem użytkowania. Producent zaleca wykonywanie corocznych przeglądów technicznych obejmujących kontrolę poprawności pracy urządzenia oraz elementów takich jak wentylatory, wymiennik ciepła czy filtry.
VENTIA: Wszystkie czynności związane z eksploatacją rekuperatorów DOMEKT zawarliśmy w książce gwarancyjnej. Pokrótce: użytkownik powinien wykonywać co 6 miesięcy tzw. małe przeglądy, w ramach których musi wymienić filtry powietrza oraz wyczyścić urządzenie w środku. Te dwie z pozoru proste czynności pozwalają zabezpieczyć i zwiększyć żywotność wszystkich podzespołów rekuperatora. W rekuperatorach KOMFOVENT DOMEKT nie wymagamy wykonywania płatnych przeglądów, natomiast mimo wszystko zalecamy, żeby został on wykonany po 18 miesiącach od daty uruchomienia z uwagi na to, że obejmuje szersze sprawdzenie poprawności działania podzespołów. Taki przegląd z reguły wykonuje instalator, który montował urządzenie. Gwarancja na rekuperatory DOMEKT wynosi 27 miesięcy od daty sprzedaży, istnieje możliwość bezpłatnego przedłużenia do 40 miesięcy od daty produkcji po zarejestrowaniu rekuperatora na stronie generalnego dystrybutora KOMFOVENT w Polsce tj. firmy VENTIA.
VIESSMANN: Przegląd urządzenia należy wykonać co rok. W skład przeglądu wchodzi wyczyszczenie wnętrza rekuperatora oraz wymiennika, wymiana filtrów powietrza, kontrola odpływu kondensatu (jeżeli występuje) oraz regulacji systemu rozprowadzania powietrza.
Koszt przeglądu uzależniony jest od użytych materiałów i oscyluje w granicach 500 zł netto.
Standardowa gwarancja trwa 2 lata.
VITECO: Gwarancja na rekuperatory VITECO wynosi 2 + 3 lata i jest udzielana na prawidłowo eksploatowane urządzenie zamontowane zgodnie ze sztuką inżynierską w połączeniu z dowolnym typem instalacji wentylacyjnej.