Jak rozlicza się energię z instalacji fotowoltaicznej?

Energia elektryczna jest niezbędna do funkcjonowania całego budynku, w tym jego systemu ogrzewania i chłodzenia, a także podgrzewania ciepłej wody i wentylacji mechanicznej. Zainteresowanie systemami wytwarzającymi energię elektryczną bezpośrednio w budynku jest wysokie. Perspektywa posiadania własnego źródła darmowej energii jest dla wielu właścicieli budynków bardzo nęcąca. Prym wiodą tutaj instalacje fotowoltaiczne z racji łatwości zastosowania i przystępnych kosztów inwestycji. Często jednak wyobrażenie o zasadach ich funkcjonowania jest mylne, ponieważ przyszli inwestorzy liczą na to, że będą mogli sprzedawać energię oddawaną do sieci.

System opustów dla instalacji fotowoltaicznych typu ON-GRID 

Ustawa o odnawialnych źródłach energii wprowadziła system tzw. opustów w rozliczaniu energii wytwarzanej przez małe instalacje fotowoltaiczne o mocy do 50 kWp (od 09.2018). Za każdą 1 kWh energii oddanej do sieci przez instalację o mocy do 10 kWp, możliwe jest odebranie 0,8 kWh energii (0,7 kWh dla instalacji o mocy 10÷50 kWp, rys. 2). Na odbieranie nadwyżek energii z sieci, właściciel domu ma pełne 12 miesięcy.

Bardzo istotne dla uzyskania jak najwyższej opłacalności inwestycji jest dokonanie odpowiedniego do potrzeb doboru wielkości instalacji PV. Niewykorzystana w ciągu roku nadwyżka energii przepada (staje się własnością energetyki). Zbyt duża instalacja PV będzie oznaczać zawyżoną wartość inwestycji w stosunku do korzyści i tym samym wydłużenie okresu zwrotu kosztów inwestycji.

Współpraca instalacji PV z siecią odbywa się na podstawie zgłoszenia wykonanej już instalacji do operatora sieci (np. Tauron Dystrybucja, PGE Dystrybucja, Energa Operator, itd.) i zgodnie z ustawą o OZE jest przewidziana na 15 lat. Stanowi to długoterminową gwarancję dla właściciela instalacji fotowoltaicznej możliwości korzystania z sieci jako akumulatora energii.

Pojęcie autokonsumpcji energii

Tak zwana autokonsumpcja energii oznacza tą część energii wytwarzanej przez instalację fotowoltaiczną, która zostaje bezpośrednio zużyta na miejscu w budynku. Nie zachodzi więc potrzeba oddawania jej do sieci elektroenergetycznej w celu magazynowania. Im większa będzie autokonsumpcja energii, tym większa będzie opłacalność zastosowania instalacji fotowoltaicznej. Wynika to z obniżenia ilości energii podlegającej bilansowaniu przez sprzedawcę energii, który za każdą oddaną „do przechowania” 1 kWh energii pobiera „prowizję” w wysokości 0,2 kWh (w przypadku instalacji o mocy do 10 kWp).

Optymalny dobór wielkości instalacji fotowoltaicznej

Dla typowych potrzeb 4-osobowej rodziny mieszkającej w domu jednorodzinnym zużycie energii elektrycznej może wynosić ok. 2200 kWh/rok przy małej liczbie urządzeń elektrycznych i niskim stopniu ich wykorzystania. Przy większej ilości sprzętu i wysokim stopniu wykorzystania, zużycie energii może wzrosnąć nawet do ponad 4000 kWh/rok. Jeżeli w budynku będą elektryczne urządzenia grzewcze (np. pompa ciepła, bojler elektryczny), czy wentylacyjne (rekuperator), to zużycie energii dodatkowo wzrośnie.

Można przyjąć, że średnie zużycie energii elektrycznej w domach bez elektrycznych urządzeń grzewczych, z 4-osobową rodziną wynosi około 3000 kWh/rok. Można zalecić wówczas dobór instalacji fotowoltaicznej wytwarzającej nominalnie 3000 kWh/rok. Przyjmując szacunkowo uzysk 1000 kWh z 1 kWp zainstalowanej mocy, otrzymuje się instalację o mocy 3 kWp. Można jednak zwiększyć moc instalacji o 10÷20% (należy sprawdzić, czy inwerter pozwala na współpracę ze zwiększoną mocą), aby uwzględnić spadek sprawności paneli PV (zwykle gwarantowany jako liniowy rzędu 0,7% rocznie). Dzięki zwiększeniu mocy instalacji można doprowadzić do zerowego bilansu energii budynku.

Porównanie kosztów eksploatacyjnych dla wariantów doboru instalacji PV 

Koszty eksploatacyjne dla budynku o zerowym rocznym bilansie energii elektrycznej powinny obejmować jedynie koszty stałe takie, jak składnik stały opłaty sieciowej, opłata abonamentowa zależna od okresu rozliczeniowego (odczyt licznika) oraz opłata przejściowa. Wysokości tych opłat zależą od stawek ustalonych dla danej taryfy zakupu energii przez dystrybutora energii w określonym regionie kraju. Ich wysokość w przypadku podstawowej taryfy 1-strefowej G11 dla instalacji 3-fazowej, nie powinna przekraczać ok. 20 zł/m-c brutto. Łącznie więc roczne opłaty powinny wynieść około 200 zł/rok.

Porada pochodzi z portalu EKO-BLOG firmy Vaillant
www.eko-blog.pl