Dofinansowanie OZE, czyli o programach wsparcia

Rezygnacja z paliw kopalnych na rzecz odnawialnej energii jest kluczowa dla nas i dla środowiska, dlatego coraz więcej instytucji wprowadza dofinansowanie do zakupu i montażu rozwiązań OZE, które nie emitują dwutlenku węgla i innych zanieczyszczeń do środowiska. Jedną z najbardziej potrzebnych technologii w walce o zatrzymanie globalnego ocieplenia jest technologia pomp ciepła, ponieważ są to jedyne urządzenia, które mogą zastąpić kotły konwencjonalne, zapewniając ogrzewanie i chłodzenie domów i budynków komercyjnych czy przemysłowych. Aktualnie na pompę ciepła można otrzymać wsparcie finansowe z instytucji takich, jak: Urzędy Marszałkowskie w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych, ARiMR, NFOŚiGW, WFOŚiGW, Fundusz Termomodernizacji i Remontów (zarządzany przez Bank Gospodarstwa Krajowego), samorządy gminne i powiatowe. Jednak ze względu na swój szeroki zasięg i możliwości dalszego rozwoju najbardziej obiecującym jest rządowy program Czyste Powietrze, który będzie realizowany aż do 2029 r.

Ogólnopolski program Czyste Powietrze

19 września 2018 r. ruszył rządowy program dotacji Czyste Powietrze, w ramach którego można uzyskać od 30 do 90% dotacji na inwestycje polegające na montażu nowego źródła ciepła w budynkach nowo budowanych lub termomodernizacji i wymianie źródła ciepła w budynkach istniejących. Celem programu jest zmniejszenie lub uniknięcie emisji pyłów i innych zanieczyszczeń wprowadzanych do atmosfery, dlatego najlepszym rozwiązaniem jest wymiana starego kotła na odnawialne źródło ciepła, jakim jest pompa ciepła. Z programu mogą skorzystać osoby fizyczne będące właścicielami lub współwłaścicielami domów jednorodzinnych. Realizacja programu potrwa do 2029 roku, a jego budżet opiewa na 103 mld złotych, z czego na finansowanie w formie dotacji przeznaczono 63,3 mld zł, a w formie pożyczek zwrotnych 39,7 mld zł. Ponadto od 1 stycznia 2019 roku uruchomiona została ulga podatkowa, którą można łączyć z dotacją w ramach Czystego Powietrza, tym samym zwiększając wsparcie finansowe.

Jak to wygląda w praktyce?
W ramach programu Czyste Powietrze maksymalny koszt kwalifikowany na gruntową pompę ciepła to 45 000 złotych, a na powietrzną – 30 000 złotych. W zależności od dochodu, jaki przypada na osobę w gospodarstwie domowym, wysokość dofinansowania może wynieść od 15 do 90% kosztów kwalifikowanych w budynkach istniejących i od 30 do 90% kosztów kwalifikowanych inwestycji w budynkach nowych, przy czym budynki nowe objęte są programem tylko do końca 2019 r. Stąd wynika, że na pompę gruntową można uzyskać od 6750 do 40 500 złotych, a na pompę powietrzną od 4500 do 27 000 złotych.

Przykład wyliczenia dotacji i ulgi w ramach programu Czyste Powietrze
Poniżej przedstawiono analizę kosztów instalacji pompy ciepła w budynkach nowo budowanych i modernizowanych, z uwzględnieniem dotacji w ramach programu Czyste Powietrze oraz ulgi termomodernizacyjnej.

Dotacja w budynku nowo budowanym
Inwestor w nowo budowanym domu chce zainstalować gruntową pompę ciepła o mocy 6 kW. Cena katalogowa urządzenia to 32 500 zł brutto, a przybliżony koszt instalacji wraz z wykonaniem 110 m odwiertów to 13 000 zł brutto (kwota przyjęta na potrzeby artykułu), a więc całkowity koszt urządzenia wraz z montażem i wykonaniem kolektorów pionowych wyniesie 45 500 zł brutto. Zakładając, że kwota średniego miesięcznego dochodu przypadająca na osobę w gospodarstwie domowym inwestora wynosi 2152 zł, z programu Czyste Powietrze inwestor otrzyma 30% dotacji, czyli 13 500 zł, ponieważ maksymalny koszt kwalifikowany na pompę gruntową może wynieść 45 000 zł. Podsumowując, całkowity koszt, jaki poniesie inwestor to 32 000 zł.
W przypadku, gdy kwota średniego miesięcznego dochodu przypadająca na osobę w gospodarstwie domowym nie przekracza 600 zł, inwestor otrzyma 90% dotacji z programu Czyste Powietrze. Oznacza to, że całkowity koszt inwestycji, jaki poniesie inwestor, to tylko 5000 zł, a oszczędności które uda się pozyskać to 40 500 zł.

Dofinansowanie w budynku termomodernizowanym
Inwestor w istniejącym domu chce zainstalować powietrzną pompę o mocy 8 kW. Cena katalogowa zestawu to 25 780 zł brutto, a przybliżony koszt montażu to 5000 zł brutto (kwota przyjęta na potrzeby artykułu).
W związku z tym, całkowity koszt urządzeń wraz z montażem wyniesie 30 780 zł brutto. Załóżmy, że kwota średniego miesięcznego dochodu przypadająca na osobę w gospodarstwie domowym inwestora wynosi 2152 zł, w zeznaniu podatkowym zaś inwestor wykazał roczny dochód na poziomie 85 000 zł. W tym przypadku beneficjent otrzyma dofinansowanie 18% maksymalnych kosztów kwalifikowanych (w przypadku pompy powietrznej maksimum to 30 000 zł), czyli 5400 zł. Całkowity koszt, jaki będzie musiał pokryć inwestor wyniesie zatem 25 380 zł.
Nie jest to jednak koniec oszczędności! Bowiem inwestor może skorzystać również z ulgi termomodernizacyjnej i odpisać powyższą kwotę (25 380 zł brutto) od podatku dochodowego. Oznacza to, że inwestor otrzyma dodatkowo zwrot podatku zgodnie z obowiązującym go progiem podatkowym, w tym przypadku 18%, czyli 4568,4 zł. A więc realny koszt inwestycji to tylko 20 811,6 zł, a oszczędności z tytułu dotacji i ulgi podatkowej wyniosą łącznie 9968,4 zł brutto.
W przypadku, gdy kwota średniego miesięcznego dochodu przypadająca na osobę w gospodarstwie domowym nie przekracza 600 zł, inwestor może liczyć na aż 90% dotacji oraz ulgę termomodernizacyjną. Zatem całkowity koszt inwestycji wynosić będzie 3099,6 zł, a łączne dofinansowanie wyniesie 27 680,4 zł!
Dla budynków istniejących jest też możliwość uzyskania dotacji na inne działania termomodernizacyjne, jak np. modernizacja wewnętrznej instalacji centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej, montaż systemu wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła, docieplenie ścian czy wymiana okien i drzwi. Co ciekawe ulga termomodernizacyjna obejmuje inne przedsięwzięcia niż dotacja i tak np. w ramach ulgi można rozliczyć zakup i montaż instalacji fotowoltaicznej, na którą w ramach Czystego Powietrza jest przewidziana wyłącznie pożyczka.
Wnioski o dofinansowanie w ramach Czystego Powietrza należy składać w Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (WFOŚiGW) odpowiednim do położenia nieruchomości objętej wnioskiem.

Wsparcie regionalne

Inną możliwością pozyskania dofinansowania na wymianę starego kotła oraz zakup i montaż pompy ciepła są programy gminne (w wybranych gminach) lub kredyty i pożyczki z umorzeniem oraz rzadziej dotacje udzielane przez Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, w ramach indywidualnie tworzonych programów. Ponadto wdrażane są programy ograniczania niskiej emisji PONE i uchwały antysmogowe, dzięki którym w zależności o decyzji miast lub gmin, można otrzymać 10-40 tys. zł dotacji. Przykładem tego typu działań, jest projekt wspomagający inwestycje w odnawialne źródła energii, prowadzony w Warszawie czy Krakowie. Środki pochodzą z budżetu miasta, a dokładniej z opłat za korzystanie ze środowiska i administracyjnych kar pieniężnych. Oprócz tego niektóre gminy oferują pomoc w ramach programów proekologicznych, których budżet pochodzi zazwyczaj ze środków unijnych, norweskich, szwajcarskich lub innych programów i funduszy celowych. W ramach tego typu projektów można niekiedy pozyskać aż 90% dotacji na pompy ciepła czy systemy fotowoltaiczne. Realizację tego typu instalacji nadzoruje gmina, która wyłania wykonawcę i rodzaj urządzeń w drodze przetargu i dopiero po kilku latach urządzenia przechodzą na własność użytkownika.

Bez dotacji, czyli z kredytem lub w leasingu

Jeżeli nie dysponujemy środkami na sfinansowanie inwestycji i nie mamy chęci na ubieganie się o środki pomocowe, można postarać się o niskooprocentowany kredyt lub formę leasingu.
Tego typu kredyty oferuje np. Bank Ochrony Środowiska. Aby go dostać, trzeba złożyć wniosek we właściwym dla miejsca zamieszkania oddziale BOŚ. Ciekawą formą finansowania inwestycji w ekologiczne urządzenia grzewcze jest leasing. Oferta finansowania przy tej formie dostosowana indywidualnie do potrzeb i oczekiwań klienta.

6 miesięcy realizacji programu Czyste Powietrze w Polsce w liczbach

Na podstawie danych NFOŚiGW w ramach informacji publicznej w sprawie złożonych wniosków w programie Czyste Powietrze na dzień 5 kwietnia 2019 r . uzyskanej przez firmę Kostrzewa, wiadomo że od początku programu do 5.04.2019 r. złożono ponad 39,1 tys. wniosków.
Złożone wnioski dotyczyły wymiany lub montażu źródła ciepła spełniającego warunki programu: 17 995 wniosków obejmowało kotły gazowe (co stanowi 46%), 7337 wniosków złożono na kotły na pellet (18,8%), 6075 wniosków na kotły węglowe (15,5%) i aż 7717 wniosków na pompy ciepła (19,7%). Ze wszystkich rozpatrzonych wniosków, 29% dotyczyło nowych obiektów, a 71% budynków istniejących. Wg szacunków PORT PC aż 30% wniosków o dofinansowanie źródła ciepła w nowo budowanych domach dotyczy pomp ciepła.
Największą liczbę wniosków złożono w WFOŚiGW w Katowicach – 5365, jednak podpisano tam jedynie 362 umowy. Najwięcej umów podpisał Kielecki WFOŚiGW – 644 na 2751 złożonych wniosków.