Systemy spłukiwania w miskach ustępowych

Spłukiwanie ręczne bezciśnieniowe

Jest standardem w budownictwie mieszkaniowym i jednorodzinnym, stosowanym tak dla muszli kompaktowych, dolnopłuków jak i spłuczek podtynkowych, zamocowanych na stelażu. Wykonywane jest w postaci przycisku lub dźwigni uruchamiającej (podnoszącej) zawór spustowy, tzw. dzwon w zbiorniku spłuczki (natynkowej, podtynkowej). W zależności od budowy zaworu i samego przycisku spłukiwania ręczne dzielą się dalej na systemy z przyciskiem pojedynczym lub podwójnym, a także z zaworem spustowym nieregulowanym bądź regulowanym. Zawory nieregulowane pełnią w spłuczkach tylko funkcje uszczelnienia odpływu i pracują w trybie: zamknij-otwórz. Zawory regulowane umożliwiają szybkie przestawienie spłuczki z małego na duże spłukiwanie np. z 6 na 9 litrów, za pomocą jednego ruchu – przekręcenia korpusu, przesunięcia specjalnej dźwigni itp.

Przycisk pojedynczy może być wykonany z funkcją „stop” lub bez. Pierwsze rozwiązanie przeznaczone jest dla klienta indywidualnego i ma zastosowanie głównie w kompaktach. Zasada działania jest bardzo prosta: jednorazowe naciśnięcie przycisku powoduje całkowite opróżnienie zbiornika z wody, przyciśnięcie przycisku dwa razy następujące po sobie w krótkim odstępie czasu powoduje zahamowanie spłukiwania i spuszczenie wody tylko z części zbiornika. Przyciski pojedyncze bez funkcji stop są popularne w toaletach publicznych, dla których (z uwagi na wandalizm) im prostsza wersja przycisku, tym lepsza.

Przyciski podwójne umożliwiają małe i duże spłukiwanie, zapewniając znaczną oszczędność wody w instalacji. Wymagają specjalnych zaworów spustowych przystosowanych do dwupołożeniowej pracy. Dostępne są w praktyce dla wszystkich rodzajów spłuczek (natynkowych, podtynkowych, kompaktowych), największe zastosowanie znajdując w modelach podtynkowych, zabudowanych w ścianie.

Spłukiwanie ręczne generalnie jest tanim i niezawodnym systemem, niewymagającym przyłączania instalacji elektrycznej, stale też ulepszanym pod względem konstrukcyjnym i wizualnym. Jeszcze 10   lat temu standardem były spłuczki 9-, potem 7,5-, 6-litrowe. Obecnie dostępne są już systemy spłukujące z niespełna 4 litrami wody. W 2009 roku firma Villeroy&Bosch wprowadziła np. do sprzedaży miskę Omnia GreenGain z trójpunktowym dopływem wody, w której duże spłukiwanie wymaga 3,5 litra, a małe to zaledwie 2 litry wody. Tak małe zużycie porównywalne jest już z pisuarami. Wiele zmian pojawiło się też w wyglądzie samych przycisków. Projektanci prześcigają się w stylistyce, jest to bowiem często jedyny widoczny element w łazience i jego wizualizacja jest dla wielu osób kluczowa. Po płytkach wykonanych z kolorowych tworzyw sztucznych i nierdzewnej stali pojawiły się elementy do samodzielnego wypełnienia, pozwalające na nieograniczone możliwości  aranżacyjne. Firma Grohe zaproponowała jeszcze inne rozwiązanie stylistyczne, płytkę pod świetlaną (seria NovaLight), wyposażoną w diody. Zasilane sieciowo diody mogą świecić różnymi kolorami na stałe lub włączać się tylko o określonej porze. Kolejną nowością w firmie Grohe jest system Grohe fresh, czyli płytka spustowa z funkcją odświeżania toalety. W rozwiązaniu tym płytka wyposażona jest w koszyczek na tabletki zapachowe, zanurzony w zbiorniku podtynkowym. Wymiana tabletki jest bardzo prosta dzięki uchylnemu zamocowaniu płytki. Podobna konstrukcję dla płytek serii UP300 i UP320 szykuje już Geberit.Spłukiwanie ciśnieniowe (ręczne)

Ma obecnie ograniczone zastosowanie, z uwagi na wyższy hałas i konieczność zmian projektowych w instalacji (wymaga doprowadzenia wody większą średnicą). Dzieli się na natynkowe i podtynkowe, a także na zawory spłukujące z pojedynczym przyciskiem i z przyciskiem dwudzielnym (typ ECO) na małe i duże spłukiwanie. Na rynku największy wybór zaworów ciśnieniowych do WC znajdziemy w firmie Schell.

Stanowi specyficzną odmianą spłukiwania ręcznego, w której ruch płytki spustowej przekazywany jest na zawór spustowy (dzwon) za pomocą sprężonego powietrza. Płytka ma w tym wypadku elastyczną membranę połączoną szczelnie z cienką elastyczną rurką. Drugi koniec rurki podpięty jest pod element wykonawczy zaworu spustowego. Przyciśnięcie przycisku powoduje sprężenie powietrza pod membraną, tym samym przesłanie rurką impulsu pneumatycznego na zawór spustowy. Następuje otwarcie zaworu i spuszczenie wody, jednocześnie sprężone powietrze poprzez zawór rozprężny wypływa do atmosfery i zawór spustowy ponownie zostaje zamknięty. System pneumatyczny pozwala na zdystansowanie przycisku od spłuczki na odległość od 1,5-3,0 m w zależności od rozwiązania i długości rurki. Sama płytka spustowa może być umieszczona:

• na ścianie – przyciskścienny (z reguły na ścianie bocznej na wysokości 80-115 cm),
• nisko nad podłogą – przycisk nożny ścienny (na wysokości 15-30 cm) z lewego lub prawego boku miski ustępowej,
• w podłodze – przycisk nożny podłogowy (w odległości ≥ 30 cm od przodu miski)

Systemy spłukiwania pneumatycznego mają zastosowanie głównie w łazienkach dla osób niepełnosprawnych, jako alternatywny sposób spłukiwania miski. Są bardzo wygodne i niezawodne w użyciu, nie wymagając żadnego źródła zasilania. Przyciski nożne są wandaloodporne ihigieniczne, a ich zwarta konstrukcja uniemożliwiająca „grypsowanie” pozwala na zastosowanie tych rozwiązań w zakładach karnych.

Spłukiwanie bezdotykowe

Realizowane jest za pomocą urządzeń działających na podczerwień. Spłukiwanie może się tutaj odbywać ciśnieniowo lub bezciśnieniowo.

Spłukiwanie elektroniczne ciśnieniowe polega na zamocowaniu w ścianie tylko rury doprowadzającej wodę do miski ustępowej. Na rurze instalowany jest automat spłukujący sterowany fotokomórką. Ilość wody ustawia się pilotem, regulując czas przepływu wody przez zawór (stąd inna nazwa – armatura spłukująca czasowa). Czas ten można regulować w szerokim zakresie np. dla zaworu firmy Sanela 0,5-15,5 s. Objętość spuszczanej wody zależy od czasu i ciśnienia wody w sieci.

Spłukiwanie elektroniczne bezciśnieniowe wymaga zamocowania standardowej miski ze spłuczką. Czujnik podczerwieni połączony jest w tym przypadku z siłownikiem podnoszącym zawór spustowy.

W obu powyższych rozwiązaniach zasada działania miski ustępowej jest podobna. Czujnik podczerwieni wysyła promień o ograniczonym zasięgu (zwykle nie więcej niż 80 cm) tworząc tzw. strefę wykrywania. Pojawienie się użytkownika w tej strefie i pozostawanie w niej dłużej niż np. 15 s (zwłoka czasowa), powoduje wzbudzenie zaworu elektromagnetycznego. Ponowne wyjście poza promień (opuszczenie strefy) przełącza urządzenie w cykl spłukiwania. Samo spłukiwanie następuje zwykle po upływie 2-5 s. Zwłoka czasowa ma na celu wyeliminowanie przypadkowego spłukiwania, przez samo podejście do muszli.

Większość systemów elektronicznych ma w standardowym wyposażeniu pilot do szybkiej zmiany ustawień bez konieczności rozkręcania urządzenia. Niektóre systemy mają aż dwa piloty, profesjonalny dla konserwatorów systemu, ze wszystkimi funkcjami i uproszczony dla ekip czyszczących. Ten ostatni ma tylko funkcję „clean”, przełączającą urządzenie na 10 minut w tryb spoczynku. Po upływie tego czasu miska zostaje automatycznie spłukana. Ze względów sanitarnych wszystkie systemy elektroniczne mają też automatyczne spłukiwanie miski raz na 24 h oraz po każdym 8 użyciu. Spłukiwania elektroniczne mogą być zasilane prądowo, prądem o napięciu 12 V lub bezprądowo, wymienną baterią. Drugie rozwiązanie jest bardzo energooszczędne i niezawodne, wystarcza średnio na 25 000 uruchomień.

W systemach spłukiwanych elektronicznie możliwość uszkodzenia zaworu elektromagnetycznego lub braku zasilania wymaga zastosowania w sanitariacie alternatywnego rozwiązania. Możliwe są tutaj następujące opcje:

• drugi przycisk ręczny lub pneumatyczny w toalecie,
• płytka dwusystemowa z czujnikiem elektronicznym i przyciskiem ręcznym.

Inne rozwiązania

Miska chemiczna (przenośna) to rozwiązanie stosowane w przyczepach kempingowych i na jachtach. Składa się z pokrywy, deski sedesowej i dwóch zbiorników: na wodę do spłukiwania (zbiornik górny) na nieczystości (zbiornik dolny). Zasada działania jest podobna do toalety domowej. Po załatwieniu potrzeby miska spłukiwana jest niewielka ilością wody (około 2,5 l), nieczystości z miski przedostają się do zbiornika dolnego, w którym są gromadzone. Po całkowitym wypełnieniu zbiornik jest odczepiany i opróżniany w miejscu do tego przeznaczonym (na parkingu, w porcie). Dla poprawnego działania konieczne jest stosowanie płynów rozkładających ścieki i redukujących zapach oraz specjalnego papieru toaletowego ulegającego łatwej biodegradacji. Toalety chemiczne mogą być spłukiwane ręcznie lub elektrycznie. W drugim rozwiązaniu stosowane są spłuczki zasilane bateryjnie.

Miska z pompą ręczną – rozwiązanie dla jachtów umożliwiające opróżnianie bezpośrednio poza burtę. Pompa ręczna służy tutaj zarówno do zassania wody, jak i usunięcia fekaliów. Dla właściwej pracy pompy zabrania się wrzucania do miski papieru toaletowego (służy do tego osobny pojemnik).

Misko-pralka – rozwiązanie futurystyczne pokazane po raz pierwszy na targach w Turcji, nie jest bynajmniej gadżetem. Konstrukcja o nazwie WashUp jest połączeniem klasycznej pralki automatycznej z WC. Woda po praniu (tzw. szara), przechowywana jest w specjalnym pojemniku i wykorzystywana do spłukiwania miski. Przy pustym pojemniku miska spłukiwana jest wodą wodociągową z osobnego przyłącza.