Praca central wentylacyjnych z odzyskiem ciepła w okresach przejściowych

Aspekty pracy central wentylacyjnych z odzyskiem ciepła, praca w okresach przejściowych (wiosną, jesienią) – wymienniki krzyżowe i obrotowe, blok letni, GWC…

Centrale wentylacyjne z odzyskiem ciepła z wymiennikiem krzyżowym, przeciwprądowym lub obrotowym pozwalają na odzysk ciepła z powietrza usuwanego z wentylowanych pomieszczeń. W okresach przejściowych, w których temperatura powietrza zewnętrznego jest zbliżona do temperatury powietrza wywiewanego z pomieszczeń, odzysk ciepła nie następuje tak intensywnie, jak w okresie zimowym. „Motorem” wymiany ciepła jest różnica temperatury Δt. Jeżeli różnica temperatury powietrza zewnętrznego i w pomieszczeniu jest znikoma (np. kilka stopni) odzysk ciepła występuje w niewielkim stopniu. Rodzi się pytanie: czy stosować w centralach wentylacyjnych odzysk ciepła w okresach przejściowych? Teoretycznie rzecz biorąc, jakaś różnica temperatury będzie zawsze i przejmowanie ciepła z powietrza usuwanego na nawiew i odwrotnie będzie następowało. W praktyce różnica temperatury Δt=0 K nigdy nie występuje. Ze względów konstrukcyjnych w wymienniku krzyżowym i przeciwprądowym proces wymiany ciepła następuje zawsze w mniejszym lub większym stopniu. Oczywiście w okresach przejściowych przepływ ciepła z powietrza usuwanego na nawiew jest niewielki i z tego powodu można całkowicie zrezygnować z dodatkowego urządzenia, jakim jest wymiennik krzyżowy czy przeciwprądowy.

W praktyce w centralach wentylacyjnych z wymiennikiem krzyżowym można zastosować uproszczony wymiennik krzyżowy tzw.blok letni, który składa się tylko z jednej przegrody oddzielającej strumienie powietrza świeżego zewnętrznego od zużytego wywiewanego z pomieszczeń. W okresach przejściowych występują dość duże wahania temperatury powietrza zewnętrznego w dzień i w nocy (nawet z możliwymi przymrozkami w nocy). Zastosowanie zatem bloku letniego zamiast wymiennika krzyżowego w okresach przejściowych w praktyce może nie zdać egzaminu.

W centralach wentylacyjnych z wymiennikiem obrotowym w okresach zrównoważonej temperatury powietrza wywiewanego z pomieszczeń i powietrza zewnętrznego automatyka sterująca centralą najczęściej wyłącza napęd wymiennika obrotowego w przypadku np. różnicy temperatury Δt=3 K i mniejszej. Nastawy fabryczne różnicy temperatury, poniżej której nie ma potrzeby odzysku ciepła w wymiennikach obrotowych, to najczęściej od 3 do 5 K.

Automatyka sterująca centralą wentylacyjną z wymiennikiem obrotowym wyłącza lub włącza napęd rotora wymiennika obrotowego na podstawie pomiarów temperatury powietrza zewnętrznego oraz powietrza usuwanego. W okresach przejściowych w instalacjach wentylacyjnych nawiewno-wywiewnych odzysk ciepła jest technicznie nieuzasadniony. Oczywiście sama praca central wentylacyjnych w okresach przejściowych jest całkowicie uzasadniona – nawiew świeżego przefiltrowanego powietrza oraz wywiew zużytego zapewni właściwy komfort powietrza w pomieszczeniach wentylowanych. Poza tym w instalacjach wentylacyjnych nawiewno-wywiewnych wyposażonych w GWC (gruntowy wymiennik ciepła) w okresach przejściowych najczęściej pomija się GWC, a korzysta się np. z czerpni ściennej lub dachowej. Nad przełączeniem trybu pracy (z GWC lub np. z czerpni ściennej) czuwa najczęściej automatyka, która poprzez układ odpowiednio przełączanych przepustnic pozwala na pracę instalacji bez dodatkowych oporów przepływu powietrza w GWC. W instalacjach wentylacyjnych z odzyskiem ciepła w wymiennikach glikolowych automatyka sterująca najczęściej wyłącza układ pompy obiegowej glikolu w okresach przejściowych. Wyłączenie pompy obiegowej układu glikolowego zmniejsza zużycie energii elektrycznej.