Polska może rozwiązać problemy energetyczne dzięki OZE

Raport [R]ewolucja energetyczna dla Polski. Scenariusz zaopatrzenia Polski w czyste nośniki energii w perspektywie długookresowej, opracowany przez IEO we współpracy z Instytutem Badań Kosmicznych i Termodynamiki Technicznej DLR  w Stuttgarcie (DLR), prezentuje alternatywny w stosunku do rządowego, scenariusz kształtowania polityki energetycznej oparty o odnawialne źródła energii (OZE) i efektywność energetyczną oraz związaną z nim konkurencyjną strategię inwestycyjną. Wbrew obiegowym opiniom prezentowanym przez znaczną grupę polityków oraz przedstawicieli sektora energetyki konwencjonalnej, jest to strategia nie tylko wykonalna, ale również opłacalna od strony ekonomicznej i gospodarczej. Raport opracowano na zlecenie Greenpeace Polska.

Polska gospodarka opiera się w ponad 90% na spalaniu paliw kopalnych, ale dalsze uzależnienie Polski od paliw kopalnych (utrzymywanie obecnego miksu energetycznego, otwieranie nowych kopalni odkrywkowych węgla brunatnego czy budowa elektrowni jądrowych) nie jest konieczne. Jak twierdzą eksperci, [r]ewolucja energetyczna, czyli zmiana struktury rynku energetycznego i stopniowe przechodzenie na produkcję energii ze źródeł odnawialnych, już teraz jest realną alternatywą. Raport porównuje ze sobą dwa możliwe do realizacji scenariusze wytwarzania i zaopatrzenia kraju w energię do roku 2050.

Scenariusz referencyjny bazuje na Polityce energetycznej Polski do roku 2030 (PEP2030) przyjętej w 2009 roku oraz prognozie zaopatrzenia w paliwa i energię do roku 2030, zawartej w dokumencie Ministerstwa Gospodarki Sprawozdanie z wyników monitorowania bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej w okresie od 1 stycznia 2011 r. do 31 grudnia 2012 r. Pomimo nieznacznego obniżenia w stosunku do PEP2030 zapotrzebowania na paliwa i energię, scenariusz ten nie wprowadza jakościowej zmiany i utrzymuje istniejącą obecnie w Polsce strukturę sektora energetycznego.

Autorski scenariusz alternatywny zakłada znacznie szybszy rozwój systemu energetycznego w modelu zdecentralizowanym, wykorzystującym potencjał energetyki regionalnej, lokalnej i prosumenckiej oraz uwolnienie innowacji i lokalnych inwestycji w OZE. Ten scenariusz odpowiada możliwościom, jakie dzisiaj oferują nowoczesne technologie energetyczne oraz współczesnym wyzwaniom związanym z coraz szybciej postępującymi zmianami klimatu i rosnącymi obawami o krajowe, regionalne i lokalne bezpieczeństwo energetyczne.

Obecnie wykorzystanie potencjału OZE jest w Polsce niewielkie – wynosi zaledwie 7,8%. Z najnowszego raportu IEO i DLR wynika, że do roku 2050 Polska może produkować 88% energii elektrycznej z OZE (całkowity roczny potencjał odnawialnych zasobów energii jest 160 razy większy niż roczne zużycie paliw kopalnych).

Wg raportu zapotrzebowanie na energię finalną utrzyma się do roku 2015 na poziomie 2706 PJ. Następnie stopniowo maleje aż do poziomu 1855 PJ w roku 2050. W efekcie jest o 39% niższe niż w scenariuszu referencyjnym.

O ile w okresie do 2030 roku jednostkowe koszty energii dla odbiorców w obu scenariuszach są zbliżone, to po roku 2030 koszty w scenariuszu alternatywnym bardzo szybko spadają i w 2050 roku osiągają 8,2 eurocentów/kWh, podczas gdy w scenariuszu referencyjnym koszty te sięgają 11,8 eurocentów/kWh.

Utrzymywanie obecnej strategii będzie prowadzić do znaczącego zmniejszenia wysokości zatrudnienia w sektorze energetycznym. Wprawdzie w proponowanym w raporcie scenariuszu alternatywnym nie daje się powstrzymać spadku zatrudnienia w energetyce konwencjonalnej, ale jest on w znacznej mierze kompensowany znaczącym wzrostem liczby miejsc pracy w branży OZE. Do roku 2030 w tym sektorze powstanie ponad 100 tys. miejsc pracy, stanowiących 63% miejsc zatrudnienia w produkcji energii elektrycznej i ciepła. Całkowita różnica w liczbie miejsc pracy w 2030 roku wynosi niemalże 50 tys. na korzyść scenariusza alternatywnego.

Wydobywane obecnie zasoby węgla kamiennego z czynnych kopalń wystarczą jedynie na 30-40 lat. Koszty wydobycia polskiego węgla rosną w taki sposób, że już obecnie staje się on niekonkurencyjny w stosunku do importowanego. W rządowym scenariuszu całkowite koszty zaopatrzenia kraju w energię elektryczną rosną z 14 mld euro w 2015 roku do 36 mld euro w 2050 roku. W alternatywnym koszty rosną wyłącznie do 2030 roku by w roku 2050 nie przekroczyć 33 mld euro. Jednocześnie poczynione inwestycje dodatkowo pozwalają na eksport energii (ok. 63 TWh w 2050 roku, głównie z morskiej energetyki wiatrowej).

[R]ewolucja energetyczna w Europie i na świecie dzieje się na naszych oczach. Jeżeli polski rząd nie podejmie szybkich i zdecydowanych działań mających na celu zmianę strategii energetycznej kraju, Polska może stać się największym UE importerem taniej, „zielonej” energii z zagranicy. Pozostaje tylko pytanie, czy dla polskiej gospodarki będzie to rzeczywiście opłacalne?

Więcej