Zakaz montażu kotłów gazowych i wykorzystywania gazu w ogrzewnictwie…

Od pewnego czasu, pojawiają się w mediach sensacyjne informacje na temat spodziewanego szybkiego zakazu instalacji kotłów gazowych oraz wykorzystywania gazu w instalacjach do ogrzewania. Tego typu informacje wprowadzają niepokój na rynku i są często przyczyną wstrzymywania decyzji o wymianie starych kotłów na nowe, co dotyczy zarówno starych kotłów gazowych, jak również kotłów spalających śmiecie, co nie jest korzystne w walce o czyste powietrze. Czy to jest prawda i jakie rozwiązania są realne?

Przepisy dotyczące potencjalnego zakazu używania kotłów gazowych

Nie ma obowiązującego aktu prawnego, który w przyszłości doprowadzałby do zakazu używania urządzeń gazowych. Wbrew rozpowszechnianym informacjom, po 2027 roku nie ma zakazu urządzeń gazowych.
Obowiązujące obecnie przepisy na pewno tego nie określają. Zamieszanie powoduje interpretacja dwóch różnych przepisów:
• Komisja Europejska w projekcie inicjatywy REPowerEU oświadczyła, że zaproponuje zakaz „samodzielnie instalowanych kotłów na paliwa kopalne” od 2029 roku. Miałoby to nastąpić w wyniku zmian w ekoprojekcie, ale Komisja nie przedstawiła jeszcze odpowiedniego wniosku ustawodawczego. Państwa członkowskie będą miały możliwość zakwestionowania takiej propozycji w ramach zwykłej procedury ekoprojektu (forum konsultacyjne, głosowanie itd.), a nawet wcześniej, wywierając presję na Komisję przed wnioskiem, co jest bardzo prawdopodobne i już ma miejsce;
• Jeśli chodzi o datę 2027 roku, propozycja Komisji Europejskiej w ramach nowelizacji zapisów dyrektywy o efektywności energetycznej EPBD mówi: brak wsparcia dla „kotłów zasilanych paliwami kopalnymi” od 2027 r.
Tak więc, jak na razie nie ma mowy w oficjalnych dokumentach o zakazie stosowania kotłów gazowych. Tego typu decyzje były podejmowane na poziomie kilku państw członkowskich, ale nie było to działanie obligatoryjne dla całej UE. Obecnie trwa proces dyskusyjny nad zapisami i dalszym procedowaniem. Podstawą publikowanych fake newsów jest próba interpretacji różnych propozycji zwartych w szeregu dokumentów dla uzyskania oczekiwanego efektu medialnego. Z drugiej strony, państwa członkowskie, które z jednej strony deklarują chęć przyspieszenia takiego zakazu, z drugiej podejmują działania, które nie są zgodne z takimi deklaracjami, ale są zgodne z koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego na swoim terenie.
Jeżeli taka regulacja weszłaby w życie po 2029 roku, to nie wykluczałaby instalacji kotłów gazowych w układach hybrydowych np. z kolektorami słonecznymi lub pompami ciepła z uwagi z stan istniejących budynków i ich poziom zapotrzebowania na ciepło.

Czy dobrym pomysłem jest zakaz stosowania urządzeń gazowych na obecnym etapie?

Nie, to nie jest dobry pomysł. Z pewnością musimy ograniczyć zużycie wszystkich paliw kopalnych, w tym gazu ziemnego w ogrzewaniu, co Stowarzyszenie Producentów i Importerów Urządzeń Grzewczych postuluje już od wielu lat, ale powinno być to realizowane w sposób zrównoważony i przemyślany, aby nie zaburzyć bezpieczeństwa energetycznego odbiorców i nie pogłębiać ubóstwa energetycznego, co wiąże się ze skutkami fatalnymi dla społeczeństw. Stopniowe i konsekwentne odchodzenie od stosowania paliw kopalnych ma kluczowe znaczenie dla naszego bezpieczeństwa energetycznego i osiągnięcia naszych celów w zakresie dekarbonizacji.
Najszybszym i najbardziej opłacalnym sposobem, aby to zrobić, jest połączenie wydajnych, przyszłościowych technologii, gotowych do wykorzystania odnawialnych źródeł energii w instalacje hybrydowe. Technologie pomp ciepła z pewnością będą bardzo powszechne w jutrzejszym budownictwie i muszą być promowane. Ale nadal będziemy potrzebować urządzeń pracujących z paliwami gazowymi, które są przystępne cenowo dla każdego obywatela UE, a także dostosowane do istniejących budynków, które potrzebują jeszcze wiele lat na przeprowadzenie kompleksowej termomodernizacji koniecznej do pełnego wykorzystania OZE do ogrzewania/potrzeb użytkowników. Ponadto uzupełnienie ogrzewania elektrycznego gazem może zmniejszyć obciążenie sieci elektrycznej (np. w celu pokrycia sezonowego szczytu ciepła), zapobiegając potencjalnemu black-outowi, jednocześnie oszczędzając finanse na wzmocnieniu sieci elektroenergetycznej i zwiększeniu mocy wytwórczych.
W przyszłości zainstalowane już urządzenia zasilane paliwami gazowymi będą jednak działały inaczej niż obecnie: będą bardziej efektywne (np.: układy hybrydowe z kolektorami słonecznymi i pompami ciepła, gazowe pompy ciepła, jednostki mikrokogeneracyjne, a także kotły kondensacyjne) i będą wykorzystywać zielone gazy, takie jak biometan i zielony wodór jako stabilne, niezależne od warunków pogodowych źródło ciepła. W rzeczywistości ważne będzie jak najszybsze wprowadzenie zielonych gazów do miksu energetycznego w ogrzewnictwie, aby zmniejszyć zużycie gazu ziemnego i emisję CO2.

Jakie urządzenia grzewcze będzie można zainstalować po 2027 roku w UE?

To będzie najprawdopodobniej zależało od przepisów poszczególnych państw członkowskich.
Po 2027 r. będziemy potrzebować kombinacji urządzeń, które będą w stanie zrealizować nasze cele w zakresie dekarbonizacji i bezpieczeństwa energetycznego. Nie przeglądając długiej listy urządzeń, warto wspomnieć o następujących podstawowych założeniach: efektywna elektryfikacja wzrośnie dzięki zastosowaniu pomp ciepła i instalacji hybrydowych. Po stronie paliw gazowych potrzebujemy urządzeń zdolnych do zmniejszenia zużycia gazu i w pełni gotowych na współpracę z innymi źródłami ciepła wykorzystującymi energię odnawialną. W tym sensie wszystkie urządzenia gazowe dostępne obecnie na rynku mogą wykorzystywać biometan, a większość z nich jest w stanie przejąć 20% udziału wodoru zmieszanego z metanem. Od 2029 roku proponujemy, aby wszystkie urządzenia były gotowe do konwersji na wykorzystanie 100% wodoru. Połączenie tych technologii z energią słoneczną może jeszcze bardziej zmniejszyć zużycie. Dodatkowo, z pewnością, swoje miejsce w miksie energetycznym umocnią nowoczesne kotły na biomasę oraz zwiększy się wykorzystanie ciepła z kolektorów słonecznych do ogrzewania i przygotowywania ciepła w procesach przemysłowych.

Kluczowe jest również, aby transformacja odbywała się tak, aby użytkownicy końcowi byli w stanie finansowo dokonać inwestycji niezbędnych do nabycia bardziej wydajnych i gotowych do użycia energii odnawialnej urządzeń oraz je eksploatować. W tym sensie systemy zachęt są ważne i powinny być skierowane do wszystkich przyszłościowych urządzeń, które pozwolą na spełnienie warunków niezakłóconego zaopatrzenia w ciepło przy akceptowalnych kosztach eksploatacji oraz zmniejszanie zanieczyszczenia powietrza.
Podejście oparte na wielu technologiach i wielu nośnikach ma fundamentalne znaczenie również w przypadku zachęt, w celu zaspokojenia potrzeb wszystkich budynków i rodzin.