Okresowa wymiana anody magnezowej a trwałość zbiornika ogrzewacza pojemnościowego

Czy w dzisiejszych czasach trzeba jeszcze wymieniać anody magnezowe, jeśli tak, to jak często?

Trwałość oraz koszty eksplotacyjne ogrzewaczy pojemnościowych c.w.u. są wielokrotnie wypadkową wielu czynników: począwszy od kosztów energii elektrycznej, na obsłudze eksploatacyjnej kończąc. Ogrzewacz pojemnościowy nie wymaga skomplikowanej obsługi. Jedną z nielicznych czynności wymuszanych przez producentów urządzeń jest m.in. wymiana anody magnezowej.
Anoda powinna być wymieniana co 18 miesięcy, a w niektórych specyficznych warunkach co 15 miesięcy. Praktyka eksploatacyjna wykazuje, że wielu użytkowników w ogóle o tym nie pamięta. Właściwa praca anody jest bardzo ważna z punktu widzenia trwałości zbiornika ogrzewacza.
Zastosowanie anody wynika z faktu, że producenci ogrzewaczy pojemnościowych zabezpieczają zbiorniki urządzeń przed korozją za pomocą emalii ceramicznej.
Teoretycznie powłoka emalierska powinna pokryć całą powierzchnię wewnątrz zbiornika, uniemożliwiając kontakt wody ze stalą. Jednak praktycznie skuteczność powłoki emalierskiej wynosi około 97–99%. Powstaje zatem pytanie, jak zabezpieczyć w całości płaszcz zbiornika? Z pomocą przychodzi tutaj ochrona elektrolityczna, realizowana przez zastosowanie anody magnezowej.
Anoda wykonana jest z magnezu – metalu, który w szeregu aktywności metali ma potencjał wynoszący Eo = –2,37 V. Niższy niż stal S 235 (Eo = –0,44 V) używana do produkcji zbiorników ogrzewaczy. Anoda jest połączona metalicznie z płaszczem zbiornika i mając niższy potencjał elektrochemiczny od stali, rozpuszcza się, chroniąc tym samym płaszcz zbiornika przed korozją w miejscach, gdzie z różnych przyczyn woda użytkowa ma kontakt ze stalą.

Według nowych trendów anoda jest montowana na jednym korku z grzałką. Z reguły korek jest wykonany ze stali nierdzewnej lub mosiądzu, nie ma więc kłopotu z połączeniem metalicznym anody z płaszczem zbiornika. Ale na przykład w rozwiązaniach urządzeń firmy Elektromet korek grzałki jest wykonany z tworzywa sztucznego i wyposażony w prosty układ łączący anodę z płaszczem zbiornika. W takim rozwiązaniu należy pamiętać, by po wymianie anody uszczelnić połączenie korek–gwint za pomocą uszczelek typu o-ring. Nie wolno używać taśmy uszczelniającej lub co gorsza pakuł, ponieważ zakłócona zostanie praca anody magnezowej i zbiornik może zostać uszkodzony przez korozję. W większych ogrzewaczach c.w.u. typu stojącego anoda montowana jest oddzielnie na korkach metalowych 5/4” lub 2”. W takich przypadkach dopuszcza się uszczelnianie połączeń po wymianie anody za pomocą taśm uszczelniających lub innych środków uszczelniających do połączeń hydraulicznych.
Szacuje się, że trwałość konstrukcyjna zbiornika ogrzewacza z zachowaniem wszystkich zaleceń producenta wynosi średnio około 6–10 lat. Z reguły gwarancja jest udzielana na okres 4 lat pod warunkiem, że anoda magnezowa jest wymieniana co 18 lub 15 miesięcy. Trzeba pamiętać, że trwałość zbiornika ogrzewacza zależy również od twardości wody, która jest podgrzewana wewnątrz zbiornika. O wiele mniej szkodliwa dla pracy urządzenia jest tzw. woda twarda (według twardości stopni niemieckich) niż tzw. woda miękka. Woda twarda zawiera dużo wapnia i magnezu. Wytrącają się one pod wpływem temperatury, tworząc charakterystyczny osad – kamień, który trzeba usuwać z elementów grzejnych ogrzewacza. Natomiast woda tzw. miękka (w Polsce występująca na przykład w Krakowie i Zakopanem) powoduje zakłócenia w pracy ochrony anodowej i w rezultacie uszkodzenie zbiornika ogrzewacza w wyniku korozji.
Statystyki wykazują przypadki ciągłej pracy ogrzewacza przez nawet 12–15 lat. Potwierdzono jednak wykonywanie niezbędnych czynności eksploatacyjnych włącznie z wymianą grzałki. Z drugiej strony statystyki notują przypadki, że płaszcz zbiornika ulega uszkodzeniu w wyniku korozji już po niespełna 2 latach pracy. W takich sytuacjach użytkownik urządzenia korzystał z wody miękkiej i nie wymieniał anody.