W poprzednim wydaniu InstalReportera przedstawiliśmy pierwszą część materiału dotyczącego najczęściej popełnianych błędów wykonawczych podczas doboru, montażu oraz pierwszego uruchomienia instalacji ogrzewania podłogowego. W tym wydaniu przedstawiamy kolejne wymagania projektowo-wykonawcze, których zaniechanie lub nierzetelne dopełnienie może skutkować niepoprawną pracą instalacji ogrzewania podłogowego i tym samym dyskomfortem termicznym w trakcie eksploatacji budynku.
Planowanie układu i długości pętli grzewczych
Aby poprawnie rozplanować układ pętli ogrzewania podłogowego, niezbędna jest konsultacja z inwestorem w zakresie planowanego rozkładu mebli czy też stałej zabudowy w pomieszczeniach. Pozwoli to na optymalne rozplanowanie układu instalacji ogrzewania podłogowego. Dzięki temu unikniemy sytuacji przykrywania pętli grzewczych i ograniczania mocy instalacji grzewczej. W pomieszczeniach typu łazienka powinno unikać się prowadzenia pętli grzewczych pod kabinami prysznicowymi bądź wannami. Takie wykonanie może doprowadzić do nadmiernego wysychania syfonów i tym samym narazi pomieszczenie na występowanie nieprzyjemnych zapachów pochodzących z kanalizacji. Najpoważniejszym jednak błędem w wykonawstwie są zbyt długie pętle grzewcze. Zbyt długie obiegi są przyczyną bardzo dużych strat ciśnienia, które ciężko zrównoważyć za pomocą pompy obiegowej. W tym konkretnie przypadku najlepiej stosować się do zaleceń producenta instalacji ogrzewania podłogowego i stosować długości pętli odpowiednio dobrane i zalecane dla konkretnej średnicy rury.
Mocowanie rur do izolacji termicznej
Bardzo często, z chęci zaoszczędzenia na elementach składowych instalacji ogrzewania podłogowego, stosowane są nieprofesjonalne, wykonywane własnoręcznie, systemy „mocowania” rury do izolacji termicznej. Polegają one na zakupie zwykłego styropianu i położeniu na nim oddzielnej warstwy folii aluminiowej bądź zwykłej PE, a następnie przypięciu rury za pomocą spinek. Częstym skutkiem takiego podejścia do sprawy jest brak poprawnego, solidnego mocowania rury do izolacji termicznej i jej „wstawanie” podczas wykonywania wylewek. Taka sytuacja, w skrajnych przypadkach, doprowadzić może do całkowitego odrywania się rur od izolacji podczas prób szczelności oraz ich wypływania podczas wylewania jastrychu. Skutkiem jest nierównomierna grubość wylewki ponad rurę grzewczą, co może doprowadzić do sytuacji nadmiernego, miejscowego pękania płyty grzewczej i wykładziny np. płytek ceramicznych. Jak się okazuje, nie każdy instalator wie, że głównym elementem mocującym spinkę nie jest sama izolacja (styropian), a warstwa folii trwale przyklejona do izolacji termicznej. To do niej spinka kotwi się podczas próby jej wyciągnięcia, dzięki specjalnie wyprofilowanym wypustkom.
Nie warto więc oszczędzać tych kilku przysłowiowych złotówek na konstrukcji, która ma być zalana betonem na długie lata. Pozorne oszczędności mogą zamienić się na nieporównywalne dodatkowe koszty niezbędne dla usunięcia powstałych awarii.
Dobór rozdzielaczy
Kolejny dość częsty błąd, podczas kompletacji elementów, to nieodpowiedni dobór rozdzielaczy.
Dla poprawnej i równomiernej pracy podłogówki wymagana jest tzw. regulacja hydrauliczna wszystkich pętli grzewczych. Oznacza to, że dla każdej pętli grzewczej, zarówno tej długiej, jak i krótkiej, musimy ustawić konkretne wartości przepływów. Możemy to wykonać dzięki specjalnym przepływomierzom bądź zaworom regulacyjnym, w które wyposażone są rozdzielacze. Kolejna kwestia do możliwość sterowania ogrzewaniem podłogowym na zasadzie pomiaru temperatury w pomieszczeniu. Taką możliwość dają rozdzielacze, które poza wspomnianymi przepływomierzami lub zaworami regulacyjnymi, mają dodatkowo specjalne wkładki termostatyczne do zainstalowania siłowników automatyki sterującej. Dobór rozdzielacza, który pozbawiony będzie tych elementów, a w szczególności przepływomierzy lub zaworów regulacyjnych, pozbawi nas możliwości wykonania tych kluczowych zabiegów,
co w konsekwencji uniemożliwi poprawną pracę całej instalacji ogrzewania podłogowego.
Wylewanie jastrychu
Podczas wylewania posadzek należy zachować ostrożność podczas posługiwania się narzędziami, które w jakikolwiek sposób mogą uszkodzić rozłożoną rurę. Toteż bezwzględnie zalecane jest, aby podczas wylewania jastrychu rury były napełnione woda pod ciśnieniem. Umożliwi to szybką identyfikację miejsca uszkodzenia rury, jeszcze na etapie zalewania ich betonem. Bardzo częstym przypadkiem, niekorzystnie wpływającym na trwałość eksploatacyjną posadzki, jest redukcja grubości wylewki ponad rurą. Prowadzi to do znacznego osłabienia posadzki i tendencji do jej nadmiernego pękania.
Aby uzyskać trwałą wylewkę betonową, bezwzględnie musimy przestrzegać zaleceń co do jej minimalnej grubości i pilnować tego podczas jej układania.
I odwrotnie – niepotrzebne i niezalecane jest zwiększanie grubości wylewki. Zwiększa to bezwładność cieplną grzejników podłogowych oraz masę wylewki, co ma szczególne znaczenie, gdy obciąża ona strop. Jeżeli w świetle elementów konstrukcyjnych wysokość jest za duża, trzeba wcześniej dopilnować, by rezerwę wypełniono styropianem, pozostając przy grubości wylewki 65-70 mm. W celu ograniczenia wody zarobowej i uzyskania dogodnej dla układania konsystencji betonu, zaleca się dodawanie tzw. plastyfikatorów. Brak dodatku plastyfikatora do betonu jest ewidentnym błędem wykonawczym i powoduje znaczne zwiększenie porowatości jastrychu, a to w konsekwencji prowadzi do znacznego obniżenia zdolności przewodzenia ciepła przez posadzkę oraz jej właściwości mechanicznych. W trakcie wylewania jastrychu ponownie powinniśmy sprawdzać, w jakim stanie są taśmy przyścienne oraz dylatacje oddzielające płyty grzejne. Tuż po wylaniu jastrychu nie należy ucinać taśm przyściennych oraz dylatacji. Powinny wystawać ponad posadzkę do chwili układania wykładziny, stanowiąc tym samym wskazówkę dla ekip wykończeniowych, w których miejscach wykonać dylatację np. płytek ceramicznych.
Pielęgnacja wylewki
Czas wiązania jastrychu wynosi od 21 do 28 dni. Przez ten czas należy chronić wylewkę przed gwałtownymi zmianami warunków otoczenia (przeciągiem, nasłonecznieniem) oraz przed obciążaniem ciężkimi przedmiotami. Dopiero po tym czasie można przystąpić do procesu powolnego wygrzewania jastrychu. Oba procesy wymagają, aby budynek był już wyposażony w okna i drzwi, które umożliwią zapewnienie optymalnych warunków pielęgnacji jastrychu. Należy bezwzględnie unikać sytuacji uruchamiania instalacji tuż po wylaniu jastrychu np.
w celu ochrony napełnionej instalacji przed zamarznięciem. Podgrzewanie świeżej wylewki doprowadzi do nadmiernego, przedwczesnego odparowania wody niezbędnej do procesu wiązania betonu. W efekcie wytrzymałość posadzki będzie znacznie niższa. Zaleca się nawet, aby w okresach mocnych upałów, świeża wylewka była przykryta folią w celu zabezpieczenia przed nadmiernym wysychaniem.
Wstępne wygrzewanie jastrychu
Proces wstępnego wygrzewania jastrychu polega na usunięciu wilgoci pozostałej w wylewce po okresie pielęgnacji wylewki. Aby proces ten przebiegał równomiernie, należy przynajmniej wstępnie wyregulować hydraulicznie instalację ogrzewania podłogowego – brak takiej regulacji doprowadzi do nierównomiernej pracy układu, a tym samym nierównomiernego wygrzania posadzki. Wygrzewanie należy wykonywać stosunkowo wolno i rozpocząć z początkową temperaturą wody zasilającej na poziomie 25oC. Taka temperatura wody powinna być utrzymywana przez minimum 3 dni, cały zaś proces wygrzewania jastrychu powinien trwać nie krócej niż 8 dni. Pominięcie procesu wstępnego wygrzewania powoduje odkształcenia płyty związane z różną wilgotnością górnej i dolnej strefy jastrychu. Podczas pracy instalacji woda gromadzi się w górnej części płyty, podczas gdy dolna część, gdzie grzeją rury, pozostaje sucha.
Taki rozkład wilgoci prowadzi do wygięcia brzegów płyty ku dołowi. Ponieważ narożniki wyginają się najbardziej, cała powierzchnia płyty, unosząc się do góry, może stracić płaszczyznę oparcia, którą powinna być dla niej izolacja pozioma.
Dowiedź się więcej o ogrzewaniu podłogowym na www.pl.kan-therm.com
Odpowiedzi udzielił: Mariusz Choroszucha
Kierownik Działu Doradztwa Technicznego Systemu KAN-therm