Urządzenia do wentylacji decentralnej

Wentylacja decentralna, jak sama nazwa wskazuje, realizowana jest nie przez jedno centralne urządzenie, tylko przez wiele samodzielnych urządzeń wentylacyjnych. Jednostki decentralne wyposażone są w rekuperatory umożliwiające odzysk ciepła z powietrza wywiewanego. Zawsze należy je montować w ścianach zewnętrznych budynku, gdyż urządzenia bez pomocy kanałów wentylacyjnych muszą realizować nawiew i wywiew powietrza z pomieszczeń.
 

Gdzie wentylacja centralna, a gdzie decentralna?

Każdy z nas zdaje sobie sprawę, iż aby można było normalnie żyć w mieszkaniu lub w domu niezbędne jest wyposażenie go w instalacje: elektryczną, wodno-kanalizacyjną, grzewczą oraz wentylacyjną. Jeszcze do niedawna, nie zwracano szczególnej uwagi na sposób wentylacji budynków. Zapewnienie odpowiedniej wymiany powietrza wymagało jedynie wymurowania szachtów grawitacyjnych, którymi powietrze było odprowadzane z budynku, natomiast nawiew powietrza do pomieszczeń był realizowany przez różnorakie nieszczelności. Obecnie, w dobie bardzo szczelnych budynków, inwestorzy coraz częściej decydują się na instalacje wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej. Urządzenia umożliwiają odzysk ciepła z powietrza wywiewanego i zapewniają zdecydowanie większy komfort użytkowania pomieszczeń przy nieznacznie większych kosztach inwestycyjnych w stosunku do systemu grawitacyjnego.

W przypadku budowania nowego domu, dla zapewnienia komfortowej wentylacji pomieszczeń, najrozsądniejszym rozwiązaniem wydaje się zastosowanie wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej z odzyskiem ciepła. Podstawowe korzyści jakie daje taki system, w porównaniu do tradycyjnej wentylacji grawitacyjnej, to m.in. możliwość sterowania procesem wentylowania pomieszczeń, zdecydowane ograniczenie strat ciepła przez wentylację, filtrowanie powietrza nawiewanego, funkcja free-coolingu w nocy w lecie, redukcja hałasu poprzez brak otworów wentylacyjnych w oknach. Instalacja składa się z centrali wentylacyjnej z odzyskiem ciepła i systemu kanałów wentylacyjnych, które można zabudować w przegrodach budowlanych. Zwłaszcza w budynkach piętrowych ukrywanie kanałów w posadzkach i ścianach wewnętrznych wpływa korzystnie na estetyczne wykończenie wnętrz (brak konieczności obudowywania kanałów wentylacyjnych płytami G-K w pomieszczeniach), dodatkowo takie rozwiązanie zapewnia szybki i tani montaż instalacji.

Jaki natomiast jest najkorzystniejszy sposób wentylowania pomieszczeń w przypadku budynku istniejącego? Obiekt taki przecież powinien już posiadać wentylację (zapewne grawitacyjną), jednak może być ona niewydajna i mało komfortowa. Dodatkowo, właściciel obiektu podczas modernizacji może np. zmienić przeznaczenie pomieszczeń i nową łazienkę zlokalizować w dotychczasowym pokoju. Wówczas zapewnienie prawidłowego odprowadzenia wilgoci z łazienki nie będzie możliwe za pomocą istniejącego systemu grawitacyjnego, a wymurowanie dodatkowych szachtów wentylacyjnych generowałoby bardzo wysokie koszty inwestycyjne. Inwestor, aby korzystać z zalet wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła nie musi jednak od razu szukać miejsca na centralę wentylacyjną i sieć kanałów. W takim przypadku, warto dowiedzieć się czegoś więcej o systemach wentylacji zdecentralizowanej z odzyskiem ciepła.

Urządzenia do wentylacji decentralnej

Wymagają doprowadzenia do nich zasilania oraz niekiedy przewodów komunikacyjnych. Sterowanie odbywa się automatycznie poprzez dedykowane regulatory, najczęściej grupami urządzeń. Nie jest to jednak regułą i mogą one również pracować jako niezależne jednostki. W zależności od oczekiwań, inwestor może wybierać od sterowników z pokrętłem, aż do programowalnych, dotykowych regulatorów. W efekcie uzyskujemy w pomieszczeniach mechaniczną wentylację nawiewno-wywiewną z odzyskiem ciepła.

W naszym kraju, inwestor chcąc wykonać instalację wentylacji w oparciu o jednostki decentralne ma do wyboru dwa rodzaje urządzeń

Samodzielne jednostki do wentylacji pojedynczych pomieszczeń.
Te urządzenia wentylacyjne przypominają budową tradycyjną centralę nawiewno-wywiewną z odzyskiem ciepła. Są wyposażone m.in. w dwa wentylatory, wymiennik ciepła, filtry powietrza i jak na urządzenia montowane w ścianie, charakteryzują się sporymi wymiarami. Urządzenie takie realizuje zarówno nawiew powietrza do pomieszczenia, jak również jego wywiew (konstrukcja maskownicy zapewnia odpowiednie rozprowadzenie powietrza w pomieszczeniu i zabezpieczenie przed powstawaniem tak zwanej „spinki”). Z tego względu urządzenie może wentylować jedynie pomieszczenie, w którym zostało zamontowane, a wydajność takich jednostek wynosi kilkadziesiąt. Przykładowo urządzenie o maksymalnej wydajności 55 m3/h zapewnia już bardzo dobre wietrzenie przeciętnego pomieszczenia mieszkalnego. Odprowadzenie skroplin odbywa się na zewnątrz budynku poprzez maskownicę montowaną w ścianie zewnętrznej. Tak samo jak w dużych urządzeniach, wymagany jest system zabezpieczenia wymiennika ciepła przed zamarznięciem. Zaletą tego typu urządzeń jest wysoka sprawność odzysku ciepła.

Drugi rodzaj urządzeń to jednostki pracujące parami.
Pojedyncze urządzenie składa się m.in. z jednego wentylatora, wymiennika ciepła (najczęściej ceramicznego) i maskownic od strony pomieszczenia i zewnętrznej. Charakteryzują się zdecydowanie mniejszymi wymiarami niż w przypadku poprzedniego typu. Zasada działania różni się od tradycyjnych systemów i polega na przemiennej pracy wentylatorów w urządzeniach. Jeżeli pierwsze urządzenie realizuje nawiew powietrza do pomieszczenia to drugie w tym czasie realizuje wywiew. Po określonym czasie (np. 70 sekundach) następuje zmiana i pierwsze urządzenie realizuje wywiew powietrza, natomiast drugie urządzenie realizuje nawiew. Również ten typ urządzeń umożliwia odzysk ciepła z powietrza wywiewanego. Tym razem jednak ciepło z powietrza wywiewanego zostaje „zmagazynowane” w wymienniku ciepła (dlatego najczęściej są to wymienniki ceramiczne), następnie po zmianie kierunku pracy wentylatorów ciepło jest oddawane do powietrza nawiewanego. Producenci podają, iż sprawność przekazywania ciepła może przekraczać nawet 80%.
Montaż pary urządzeń można zrealizować w obrębie jednego pomieszczenia, jak również możliwe jest zamontowanie jednego urządzenia w jednym pomieszczeniu, a drugiego urządzenia w drugim pomieszczeniu graniczącym z pierwszym. W takim jednak wypadku, należy bezwzględnie przestrzegać zasady łączenia w pary pomieszczeń o tym samym charakterze. Niedopuszczalne jest połączenie np. łazienki z sypialnią, gdyż przez połowę czasu pracy systemu wentylacji, powietrze będzie nawiewane do łazienki, a następnie już zawilgocone przepłynie do sypialni w celu usunięcia go na zewnątrz. Sposób działania urządzenia skutkuje brakiem konieczności odprowadzenia skroplin z wymiennika. Podstawową zaletą w stosunku do poprzedniego rodzaju urządzeń decentralnych jest efektywniejsza wentylacja pomieszczeń, dzięki oddaleniu miejsc nawiewu i wywiewu powietrza od siebie.

Co warto jeszcze wiedzieć o urządzeniach?

  • Pobór mocy elektrycznej wynosi od kilku W (na najniższym biegu) do dwudziestu kilku W na najwyższym.
  • Poziom ciśnienia akustycznego generowanego przez urządzenie kształtuje się w granicach do około 40 dB(A).

Tak dużo zalet, a tak małe zainteresowanie?

Niewielkie zainteresowanie instalacjami wentylacji decentralnej spowodowane jest głównie małą świadomością klientów oraz relatywnie wysokimi kosztami zakupu urządzeń. W przypadku nowych budynków, chcąc wentylować wszystkie pomieszczenia, system oparty o wentylację decentralną będzie droższy inwestycyjnie od systemu z centralą wentylacyjną. Natomiast jednostki decentralne świetnie sprawdzają się, gdy chcemy poprawić wentylację w obiektach modernizowanych ze względu na brak konieczności rozprowadzania sieci kanałów wentylacyjnych, niewielką ingerencję w budynek i wymagane doprowadzenie do urządzeń jedynie przewodów elektrycznych (centrala wentylacyjna wymaga również podłączenia do kanalizacji).

Bezpłatna prenumerata