Kratki ściekowe do natrysków

Odprowadzanie wody z kabiny natryskowej nieposiadającej brodzika odbywa się bezpośrednio na podłogę pomieszczenia, skąd poprzez wpust podłogowy ścieki odpływają do kanalizacji. Banalność tego rozwiązania jest tylko pozorna, prawidłowe wykonanie podejścia pod wpust i ułożenie wokół niego płytek jest zmorą niejednego wykonawcy. Poniżej o różnych rozwiązaniach kratek ściekowych, dla mniej i bardziej wymagających inwestorów.

Budowa i rodzaje wpustów

Z definicji wpustu podłogowego wynika, że jest to rodzaj uzbrojenia kanalizacyjnego, które zbiera wodę z powierzchni i przekazuje ją dalej do kanalizacji ściekowej. Wpust pełni też rolę osadnika zanieczyszczeń i korka zapachów. Biorąc pod uwagę powyższe, można powiedzieć, że typowy wpust podłogowy składa się z:
– rusztu wlotowego,
– korpusu z elementem odpływowym,
– osadnika zanieczyszczeń,
– zamknięcia syfonowego.
Ruszt wlotowy – jest jedynym widocznym elementem wpustu, może być wykonany z żeliwa, stali nierdzewnej lub tworzywa sztucznego, o kształcie okrągłym lub prostokątnym.
Ruszty w kabinach natryskowych narażone są na niewielkie obciążenia, większą uwagę przykłada się więc do ich wyglądu niż wytrzymałości.
Najpopularniejsze choć jednocześnie najdroższe są obecnie ruszty z polerowanej stali nierdzewnej, o fantazyjnych kształtach wycinanych laserem lub metodą ciśnieniową. Koszt takiego rusztu przekracza zwykle koszt całego wpustu, ale ma praktycznie wieczną gwarancję producenta. Coraz częściej można też znaleźć w ofertach firm pokrywy, do samodzielnej zabudowy płytką terakotową. W rozwiązaniu tym wpust nie ma klasycznego rusztu, tylko puste pole do wypełnienia płytką podłogową (fot. 1 ). Dla zakładów karnych, supermarketów, lotnisk, stacji benzynowych z zamkiem (system LOCK) lub przykręcane na śruby, uniemożliwiające kradzież.

Korpus – może być z żeliwa, stali nierdzewnej lub tworzywa sztucznego, głównie polipropylenu lub ABS, chociaż pojawiają się też nietypowe  rozwiązania jak np. KESSEL Ecoguss. Ten ostatni materiał to kompozyt o cechach tworzywa sztucznego i żeliwa o wysokiej odporności temperaturowej do 400oC (krótkotrwale), co pozwala na montaż wpustów w miejscach o podwyższonych wymaganiach pożarowych, jak też w posadzkach zalewanych gorącym bitumem. Ze względu na rodzaj odpływu korpusy można dalej dzielić na konstrukcje z odpływem poziomym, skośnym lub pionowym nieruchomym lub przegubowym. W najtańszych rozwiązaniach korpus pełni od razu rolę zamknięcia wodnego, w droższych stanowi tylko element konstrukcyjny wpustu. Korpusy mogą obecnie mieć odgałęzienia boczne do przyłączania innych przyborów sanitarnych, np. pralek, umywalek.
Osadnik zanieczyszczeń – ma za zadanie gromadzić szkodliwe dla przewodów kanalizacyjnych zanieczyszczenia w postaci piasku, włosów, kawałków mydła itp. Czasem pozwala na odzyskanie cennych przedmiotów, jak: kolczyki, pierścionki. Osadniki mogą być integralną, wyjmowaną częścią wpustu lub stanowić jego część.
Zamknięcie syfonowe – chroni pomieszczenie przed gazami kanałowymi, wykonane jest w postaci zamknięcia wodnego o wysokości 30-50 mm. Zamknięcie wodne może być zintegrowane z korpusem, jako pionowa ścianka lub „s-owy” odpływ. W droższych wersjach zamknięcia wodne są integralną częścią wpustu wyjmowaną przez użytkownika na czas czyszczenia. Mogą mieć postać dzwonu, poziomego syfonu lub innej przegrody wymuszającej przepływ. Dostępne są też wpusty z zamknięciami klapowymi (o tym za chwilę).

Oprócz ww. elementów w bardziej zaawansowanych konstrukcyjnie wpustach wymienić można także:
– nasadki,
– ramy nośne,
– kołnierze.
Nasadki – pełnią role elementów dystansowych, umożliwiających dopasowanie odpływudo wysokości przyszłej posadzki.
Ramy nośne – pozwalają na dowolne usytuowanie rusztu względem płytek podłogowych, przez jego obrót. Pełnią też rolę elementu montażowego, na którym opiera się ruszt, związanego konstrukcyjnie z posadzką.
Kołnierze – pozwalają na pewne i szczelne połączenie wpustu z konstrukcją podłogi, stanowią dodatkowy element służący do połączenia wpustu z izolacją przeciwwilgociową ułożona w warstwie jastrychu (kołnierz górny) lub konstrukcyjną podłogi (kołnierz dolny).

Jaka powinna być wydajność wpustu do natrysku?

Baterie natryskowe należą do armatury o stosunkowo małym przepływie. Większość modeli rynkowych nie przekracza 0,3 l/s. Wyjątek stanowią tzw. deszczownice, w których przepływ minutowy waha się od 20 do 48 l/min., co daje 0,33-0,8 l/s. Zgodnie z normą PN-EN 1253-1 „Wpusty ściekowe w budynkach, cz. 1 Wymagania”, minimalna wydajność wpustu podłogowego:
– DN 50 powinna wynosić 0,8 l/s,
– DN 40 – 0,6 l/s.
Norma dopuszcza jednocześnie wydajność minimalną wpustów natryskowych z syfonem i bez przyłączy bocznych rzędu 0,4 l/s.

Wpusty żeliwne

Są ciężkie, ale odporne na korozję i czyszczenie mechaniczne, są też całkowicie niepalne, dlatego chętnie stosowane w budynkach wysokich, gdzie ryzyko rozprzestrzenia się pożaru uzależnione jest od szczelności przegród i palności elementów instalacji. Najtańsze konstrukcje wpustów żeliwnych wykonywane są w postaci odlewów z fabrycznie wykonanymi zamknięciami wodnymi (rys. 2 ). Wpusty takie są trudne do czyszczenia, dla umożliwienia przepchnięcia sprężyny kanalizacyjnej w korpusie wpustu wykonany jest korek z tworzywa sztucznego (korek rewizyjny).
Wpusty do instalacji z rur SML mają znacznie bardziej skomplikowaną konstrukcję (fot. 3). Dostępne są w różnych konfiguracjach, z dopływem bocznym lub bez, jak też z odpływem poziomym lub pionowym. Zamknięcie wodne jest wyjmowane, co ułatwia dostanie się do kanalizacji. Nadbudowa wpustu umożliwia z kolei dopasowanie go do każdej posadzki. Wpusty ACO WAL SELECTA mają w swojej ofercie nadstawki z kołnierzem uszczelniającym ułatwiającym wykonanie izolacji podłogi.

Wpusty w budynkach wysokich z odpływem pionowym podłączane podejściem kanalizacyjnym poniżej stropu stanowią zagrożenie w czasie pożaru, jakiekolwiek rozszczelnienie połączeń i odparowanie wody prowadzi do rozprzestrzeniania się ognia i dymu poprzez wpust na wyższe kondygnacje. W ofertach firm możemy obecnie znaleźć specjalne zabezpieczenia wpustów w postaci wkładek przeciwogniowych umieszczanych na granicy stropu. Wkładka pod wpływem wysokiej temperatury pęcznieje, skutecznie zasłaniając otwór w stropie.
Wpusty żeliwne ma w swojej ofercie także firma Dallmer. W katalogu firmowym wpusty te występują pod nazwą handlową DESIKA i dostępne są z odpływem poziomym, pionowym, jak też w wersji z dodatkowymi dopływami bocznymi.

Wpusty z tworzyw sztucznych

Są najbardziej popularne na rynku, liczba dostępnych modeli może przyprawić o ból głowy, dlatego skupimy się tylko na najciekawszych
rozwiązaniach różniących się zastosowaniem lub nowinkami technicznymi.

Kessel Ultraflache – to jeden z najniższych wpustów podłogowych na rynku, o wysokości zabudowy zaledwie 69 mm łącznie z rusztem. Produkowany z tworzywa ABS w kolorze szarym, dostępny jest z odpływem 40 lub 50 mm. Wyposażono go w wyjmowany syfon i ruszt ze stali nierdzewnej. Przepustowość do 0,6 l/s.

Kessel Multistop – to nowatorskie rozwiązanie suchego syfonu, który chroni przed zapachami. Element zwrotny o nazwie handlowej Multistop 100 lub 125 (w zależności od typu wpustu), może być zamontowany niemal w każdym wpuście firmy Kessel jako wyposażenie dodatkowe.
Klapa działa na zasadzie elementu wychylnego, przepuszczając ścieki do kanalizacji, ale nie dopuszczając do przepływu zwrotnego i wydobywania się nieprzyjemnych zapachów. Rozwiązanie zalecane przy wpustach z odgałęzieniem, do których podłączono pralki. Powstająca w czasie płukania bielizny piana będzie skutecznie powstrzymywana przez klapę.

VIEGA Advantix Top – to cała seria wpustów podłogowych do różnych zastosowań. Ich sercem jest korpus o przepustowości do 1,2 l/s z ciekawie rozwiązanym elementem odpływowym. W króćcu odpływowym wykonana jest przegroda dławiąca ograniczająca wpływ podciśnienia na zamknięcie wodne. Umożliwia to ograniczenie wysokości zamknięcia wodnego nawet do 35 mm bez utraty jego sprawności. Wpust może być mocowany w sposób tradycyjny lub z użyciem kołnierza uszczelniającego. Dostępna jest też wersja z nóżkami z możliwością regulacji wysokości odpływu w granicach 0-20 mm od posadzki, jeszcze przed wylaniem jastrychu. Dzięki temu wpust o wysokości zaledwie 85 mm może być zamocowany nawet 2 m od pionu. Dodatkową zaletą wpustu jest strzałka na dnie korpusu wskazująca kierunek przyłącza, co znacznie ułatwia czyszczenie mechaniczne.

Dallmer 55E – wpust podłogowy z przegubowym odpływem w dwóch średnicach 50/70mm. Pozwala na niemal dowolne ustawienie kąta odpływu względem przyłącza kanalizacyjnego. Dodatkowy kołnierz ułatwia prace izolacyjne, a obrotowa nasada umożliwia dopasowanie rusztu do układu płytek podłogowych. Korpus wykonany z polipropylenu odpornego na uderzenia, wydajność dla odpływu DN 50 to 0,94 l/s.

Wpusty ze stali nierdzewnej

Są najdroższym rozwiązaniem odpływów łazienkowych, zalecanym w szpitalach i innych obiektach, gdzie z uwagi na ryzyko skażenia
lub zakażenia konieczne jest częste płukanie i dezynfekcja wpustu gorącą parą. Wykonywane są z korpusami ze stali stopowych lub z aluminium i rusztami ze stali nierdzewnej.
Wpusty ze stali stopowych produkowane są w całej gamie rozwiązań, z odpływem poziomym i pionowym, z odgałęzieniami bocznymi (od jednego do trzech), z kołnierzami uszczelniającymi i bez.

BLUCHER floor drain – seria wpustów podłogowych w całości wykonana ze stali nierdzewnej, z koszami osadczymi. Wytrzymują temperaturę do 120oC, całkowicie odporne na korozję, lekkie i łatwe w czyszczeniu. Dostępne w wersjach:
– Domestic – do zastosowań domowych,
– Industrial – do zastosowań przemysłowych,
– Compact – dla prac remontowych o małej wysokości korpusu (już od 75 mm).

Wpusty ze stali nierdzewnej dostępne są w wersjach prostokątnych, okrągłych, jak też trójkątnych do montażu narożnego. W firmie Blucher wpusty narożne są w całości wykonane ze stali nierdzewnej, w firmach Viega, Kessel i Alca plast, nierdzewny jest tylko ruszt i kołnierz przyścienny, korpus wpustu wykonany jest z tworzywa.
Wpusty narożne montowane są standardowo w rogach kabin natryskowych, co ułatwia prace okładzinowe. Kształt rusztu może być klasycznie trójkątny lub stanowić wycinek koła. Sam ruszt może być ze stali nierdzewnej, szkła, lub do wypełnienia płytką.
Wpusty narożne dostępne są w firmach Viega, Alca plast i Blucher.

Montaż wpustów

Prawidłowo zamocowany wpust powinien być umieszczony około 2 mm poniżej poziomu podłogi. Dopuszcza się też zlicowanie rusztu z posadzką, jeśli wpust znajduje się w zamkniętej przestrzeni (kabina natryskowa). Zgodnie z normą PN-EN 1245-1 spadek posadzki w kierunku wpustu podłogowego w pomieszczeniach wilgotnych (kabiny natryskowe) powinien wynosić minimum 2%. Do prac okładzinowych zaleca się wybierać płytki o małych rozmiarach, mozaikowe lub o wymiarze dopasowanym do kształtu rusztu. Większe płytki wymagają z reguły cięcia poprzecznego dla uzyskania spadków kierunkowych. Odpływy od wpustów powinny być podłączone do kanalizacji ze spadkiem 2,5%. Minimalna różnica wysokości pomiędzy trójnikiem na pionie a odpływem powinna być równa lub większa wysokości zamknięcia wodnego w odpływie. Połączenie odpływu z konstrukcją podłogi musi być wykonane w sposób szczelny i stabilny. Nie dopuszczalne jest osiadanie wpustu jak też przesiąkanie wilgoci wokół wpustu. Przykładowe uszczelnienie wpustu w posadzce z wykorzystaniem kołnierzy uszczelniających pokazują ilustracje obok.