Gdzie uzyskać i jakie wsparcie na modernizację ogrzewania lub urządzenia OZE?

Przykłady dotacji, kredytów, leasingów...

Przy rosnącej świadomości społeczeństwa dot. problemu SMOGU w Polsce i polityce prośrodowiskowej coraz więcej instytucji wprowadza dofinansowanie do zakupu i montażu rozwiązań OZE. W dalszym ciągu brak jest jednak rządowego spójnego programu walki ze SMOGIEM, w ramach którego byłby jeden ogólnopolski program wsparcia finansowego inwestycji przyczyniającej się do likwidacji niskiej emisji. Dofinansowania na energooszczędne i ekologiczne urządzenia grzewcze udzielają: Urzędy Marszałkowskie w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych, ARiMR, NFOŚiGW, WFOŚiGW, Fundusz Termomodernizacji i Remontów (zarządzany przez Bank Gospodarstwa Krajowego), samorządy gminne i powiatowe.
 

Małgorzata Smuczyńska*

* dr inż. Małgorzata Smuczyńska, Dział Odnawialnych Źródeł Energii w Nibe-Biawar Sp z o.o., sekretarz w zarządzie Polskiej Organizacji Rozwoju Technologii Pomp Ciepła (PORT PC)


Wsparcie dla klienta indywidualnego

W Polsce przeciętny Kowalski, czyli osoba fizyczna, może uzyskać dofinansowanie na wymianę starego kotła w formie dotacji z gminy (w wybranych gminach) lub w formie kredytu na preferencyjnych warunkach od banków współpracujących z Wojewódzkimi Funduszami Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej lub w formie pożyczek z umorzeniem oferowanych bezpośrednio przez WFOŚiGW w ramach indywidualnie tworzonych programów. Do tej pory nadal brak jest dofinansowania takich inwestycji ze strony rządu, czyli za pośrednictwem Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Warto natomiast śledzić na bieżąco oferty producentów pomp ciepła, którzy oferują atrakcyjne formy promocji i wsparcia inwestycji, niezależnie od pozyskanych środków z innych źródeł dofinansowania.
W ramach programów oferowanych przez WFGOŚiGW, aktualnie w Polsce na dopłatę do wymiany starych nieefektywnych kotłów stałopalnych, mogą liczyć wyłącznie mieszkańcy kilku województw.

Przykłady wsparcia w różnych miastach Polski: 

• Rzeszów. Przykładowo „Przyjazny Dom” to program prowadzony przez WFOŚiGW w Rzeszowie. Obejmuje osoby fizyczne, które są właścicielami nieruchomości i będą realizowały inwestycje mające na celu ograniczenie niskiej emisji i poprawę gospodarki śmieciowej do 2023 roku. Dlatego przy zakupie urządzeń wykorzystujących OZE można ubiegać się o wsparcie w postaci preferencyjnej pożyczki na 10 lat z oprocentowaniem na 2%. 1

• Szczecin. W Szczecinie już od dwóch lat realizowany jest program „Ograniczenie emisji do atmosfery… poprzez budowę, przebudowę i modernizację indywidualnych źródeł ciepła oraz wykorzystanie odnawialnych źródeł energii do produkcji ciepła lub/i chłodu”. Aktualnie nabór wniosków został wstrzymany, ale niewykluczone, że kolejny nabór zostanie wkrótce wznowiony. W przypadku wymiany kotłów zasilanych paliwem stałym poziom umorzenia wynosił nawet 50%. 2

• Olsztyn. W woj. warmińsko-mazurskim został uruchomiony program EWA PLUS, będący regionalną kontynuacją programu Prosument. W ramach programu w latach 2017-2019 można ubiegać się o niskooprocentowane pożyczki z umorzeniem do 10%, na proekologiczne inwestycje w gospodarstwach domowych. Dofinansowanie oferowane w Programie EWA PLUS obejmuje 3 linie: ENERGIA, WODA i ATMOSFERA. Linia ATMOSFERA obejmuje wymianę lub modernizację indywidualnych źródeł ciepła i wykorzystanie OZE, a także kompleksową termomodernizację. 3

• Katowice. WFOŚiGW w Katowicach od zeszłego roku realizuje program SMOG STOP polegający na termoizolacji obiektów oraz zabudowie odnawialnych źródeł energii pracujących na potrzeby c.w.u. Nowy Regulamin Programu na 2018 r. powinien zostać opublikowany pod koniec I kwartału br. 4

1 http://gramwzielone.pl/trendy/25790/dofinansowanie-dla-osob-fizycznych-na-oze-oferta-wfosigw
2 https://www.wfos.szczecin.pl/aktualnosci-pozyczki.html
3 http://wfosigw.olsztyn.pl/srodki-krajowe/
4 http://www.wfosigw.katowice.pl

Ponadto wdrażane są programy ograniczania niskiej emisji PONE i uchwały antysmogowe, dzięki którym w zależności od decyzji miast lub gmin, można otrzymać od 10 do 40 tys. zł dotacji. Przykładem tego typu działań, jest projekt wspomagający inwestycje w odnawialne źródła energii, prowadzony od 2012 r, w Warszawie. Środki pochodzą z budżetu m.st. Warszawa, a dokładniej z opłat za korzystanie ze środowiska i administracyjnych kar pieniężnych. Od września 2017 do marca 2018 r. trwa nabór przeznaczony dla osób fizycznych i prawnych, wspólnot mieszkaniowych i przedsiębiorców. Dla danych podmiotów dotacja wynosi 40% kosztów realizacji inwestycji z wykorzystaniem OZE 5, przy czym ustalone są maksymalne kwoty dotacji, np. na zakup i montaż pompy ciepła maksymalna dotacja to 40 000 zł. 6

5 http://gramwzielone.pl/trendy/28025/warszawa-od-jutra-nabor-wnioskow-na-dotacje-na-oze
6 http://odnawialni.com.pl/jak-dostac-dofinansowanie-do-oze-w-warszawie/

W Polsce wsparciem inwestycji w wysokosprawne, ekologiczne urządzenia grzewcze dla osób fizycznych jest wyłącznie oferta niskooprocentowanych pożyczek i kredytów proekologicznych. Troszkę inaczej wygląda sytuacja, jeżeli nie zależy nam na indywidualnej ścieżce pozyskiwania wsparcia finansowego, a mieszkamy w prężnie działającej gminie. Gminy coraz częściej sięgają po środki z tzw. programów parasolowych np. z Funduszu Szwajcarskiego. W takim wypadku to gmina jest beneficjentem środków pozyskanych na projekt wymiany kotłów dla swoich mieszkańców. W tym przypadku można uzyskać dofinansowanie nawet do 80% kosztów inwestycji.

Spośród wymienionych możliwości najbardziej korzystna jest dotacja z gminy, więc warto o to zapytać we właściwym dla miejsca zamieszkania urzędzie gminy lub miasta. Dofinansowanie między innymi możliwe jest dzięki Programowi Ograniczenia Niskiej Emisji – PONE, który realizowany jest najczęściej ze środków własnych gminy i środków Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Oprócz tego niektóre gminy oferują pomoc w ramach programów proekologicznych, których budżet pochodzi zazwyczaj ze środków unijnych, norweskich, szwajcarskich lub innych programów i funduszy celowych. Programy te są nazywane programami parasolowymi. 

W większości przypadków programy dotyczą modernizacji budynków, w których planowana jest wymiana starego kotła na węgiel na nowoczesny, ekologiczny system grzewczy, ale nie tylko. Często realizowane są inwestycje polegające również na montażu innych odnawialnych źródeł energii, w tym systemów fotowoltaicznych. Przykładem są realizowane aktualnie projekty w gminie Mońki czy Stawiski, w których mieszkańcy mogą zgłaszać się do projektu, wypełniając ankietę, w której określają swoje zapotrzebowanie na wybrany system. Nie w każdej gminie inwestor dostanie jednak dofinansowanie indywidualnie. Najczęściej gmina organizuje grupowe dopłaty dofinansowujące wymianę starej instalacji grzewczej w kilkunastu lub kilkudziesięciu domach i w ramach projektu wybiera jednego lub kilku dostawców i wykonawców instalacji. W konsekwencji mieszkańcy nie mają wyboru producenta i marki urządzeń ani wykonawcy instalacji.

Wsparcie dla rolników

Osoby prowadzące działalność rolniczą mogą korzystać ze środków dostępnych w Polsce w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020, którymi dysponuje Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. W ramach programu można uzyskać wsparcie inwestycji związanych z energooszczędnością.

Wsparcie większych inwestycji

Wymienione powyżej mechanizmy wsparcia dotyczą osób fizycznych. Szersze możliwości mają gminy, instytucje, spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe, stowarzyszenia, związki wyznaniowe i przedsiębiorcy, którzy na duże inwestycje mogą starać się bezpośrednio o środki z NFOŚiGW, WFOŚiGW, środki unijne w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych i środki dostępne w ramach innych funduszy i programów celowych.

Bez dotacji, czyli… kredyt lub leasing

Jeżeli nie dysponujemy środkami na sfinansowanie inwestycji wymiany kotła i nie mamy chęci na ubieganie się o środki pomocowe, co często wiąże się ze żmudnym wypełnianiem szeregu formularzy i oświadczeń, można postarać się o niskooprocentowany kredyt lub formę leasingu.
Tego typu kredyty oferuje np. Bank Ochrony Środowiska. Aby go otrzymać, trzeba złożyć wniosek we właściwym dla miejsca zamieszkania oddziale BOŚ. Wymagane dokumenty to m.in.: wypełniony wniosek wraz z kartą informacyjną o kliencie (do pobrania w banku), dokumenty dotyczące zdolności kredytowej (np. zaświadczenie o zarobkach), dokumenty związane z ustanowieniem zabezpieczenia spłaty kredytu, akt własności nieruchomości (np. odpis z księgi wieczystej). Każdy, kto ma zdolność kredytową dostanie taki kredyt, o ile w danym województwie jest on dostępny. Oprocentowanie kredytu jest zmienne i zależne od województwa oraz aktualnych warunków rynkowych. Kredyt można dostać na okres od 3 do 8 lat, a jego kwota może pokryć 70%, a nawet w niektórych przypadkach 90% kosztów zakupu i montażu systemów solarnych czy pompy ciepła.

Ciekawą formą finansowania inwestycji w ekologiczne urządzenia grzewcze jest leasing oferowany np. przez Raiffeisen-Leasing Polska S.A. Oferta finansowania przy tej formie dostosowana jest indywidualnie do potrzeb i oczekiwań klienta. Instalator zgłasza zainteresowanego finansowaniem zakupu klienta bezpośrednio do „leasingodawcy”, który przedstawia ofertę i po skompletowaniu wymaganych dokumentów, za pośrednictwem przedstawiciela regionalnego, następuje podpisanie umowy. Przykładowa oferta leasingu np. na pompę ciepła za 30 tys. zł może być na okres 3 lat, z opłatą wstępną w wysokości 6000 zł netto (20%) o wartości końcowej 6300 zł netto (21%) w 35 ratach po 669,09 zł netto, z czego odsetki będą malały z kwoty 241,4 zł przy pierwszej racie do 69,06 zł w racie końcowej.

Program Banku Europejskiego realizowany w Polsce przez BZWBK i EUROBANK PolREFF to Polski Program Finansowania Efektywności Energetycznej podpisany przez Bank Zachodni WBK oraz Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju (EBOiR). Celem programu jest zapewnienie wsparcia dla właścicieli mieszkań i domów mieszkalnych w modernizacjach i remontach, mających na celu poprawę komfortu mieszkania oraz podniesienie efektywności energetycznej budynków. W ramach programu można zaciągnąć kredyt od 1000 zł do 150 000 zł (w skład kwoty kredytu wchodzi kwota prowizji i ewentualne składki z tytułu ubezpieczeń SPOKOJNY KREDYT) z oprocentowaniem od 4,99% w skali roku na okres nawet 120 miesięcy dla kwoty od 20 000 zł. Unikalną korzyścią towarzyszącą finansowaniu wymienionych przedsięwzięć jest możliwość uzyskania bezpłatnej porady niezależnych ekspertów (inżynierów) oraz skorzystanie z wiedzy i doświadczeń przez nich zgromadzonych na ogólnodostępnej stronie www.polreff.org. Energooszczędne urządzenia grzewcze, które zostały zakwalifikowane do programu, wymienione są na liście Wirtualnego Doradcy Technologicznego.

Kredyt z premią termomodernizacyjną

Można również skorzystać z premii termomodernizacyjnej, która umożliwia spłatę 20% kredytu na realizację przedsięwzięć o charakterze termomodernizacyjnym, w tym na całkowitą lub częściową wymianę źródeł energii na źródła odnawialne (np. pompę ciepła, kocioł na biomasę, kolektory słoneczne) lub zastosowanie wysokosprawnej kogeneracji – z obowiązkiem uzyskania określonych w ustawie oszczędności w zużyciu energii. Premię przyznaje Bank Gospodarstwa Krajowego na wniosek inwestora złożony w banku, w którym inwestor ubiega się o kredyt. Aby uzyskać premię, konieczne jest sporządzenie audytu energetycznego dla modernizowanego budynku, który wykazuje oszczędności uzyskane z tytułu planowanych przedsięwzięć termomodernizacyjnych. Pozytywna weryfikacja audytu umożliwia podpisanie umowy kredytowej z premią termomodernizacyjną. Po zakończeniu inwestycji i spełnieniu warunków do wypłaty premii, BGK przekazuje premię termomodernizacyjną do banku kredytującego celem spłaty 20% wykorzystanego kredytu.

Bezpłatna prenumerata