Dyrektywa w sprawie Ekoprojektu (Ecodesign) – wentylatory, systemy wentylacyjne, silniki EC

Pytania i odpowiedzi odnośnie Rozporządzeń: 640/2009 (silniki IEC), 327/2011 (wentylatory), oraz 1253/1254 Systemy wentylacyjne (urządzenia wentylacyjne).
Od czasu przyjęcia protokołu z Kioto, Unia Europejska zobowiązała się do redukcji emisji CO2 co najmniej o 20% do roku 2020. Aby osiągnąć ten cel klimatyczny UE przyjęła w 2005 roku Dyrektywę EuP (Energy Using Products-Directive – produkty wykorzystujące energię). Dyrektywa ta została zmieniona na dyrektywę ErP (Energy related Products-Directive) i często odwołuje się do pojęcia Ekoprojekt (Ecodesign). W szczególnych przypadkach odnosi się do Dyrektywy 2009/125/WE, która obejmuje również urządzenia codziennego użytku, jak lodówki, pralki czy oświetlenie.
Dyrektywa ErP musi być przestrzegana na terenie UE. Tym wymaganiem objęci są nie tylko producenci HVAC, ale również zakłady produkcyjne oraz użytkownicy systemów. Dyrektywa ErP obejmuje urządzenia, które wyprodukowano w Europejskiej Strefie Ekonomicznej oraz są importowane z innych krajów. Urządzenia przeznaczone na eksport poza UE nie są objęte wymaganiami Dyrektywy. Jakkolwiek istnieje możliwość uściślenia tej kwestii lokalnie przez kraj członkowski. Przegląd postanowień EkoprojektuZamieszanie wokół Ekoprojektu odnośnie urządzeń wentylacyjnych często spowodowane jest koniecznością stosowania trzech rozporządzeń równolegle. Krótkie podsumowanie informacji odnośnie Ekoprojektu znajduje się w  tabeli :Ekoprojekt / Rozporządzenia WE 640/2009 (silniki IEC) oraz Rozporządzenie 327/2011 odnośnie wentylatorów.

Dzięki dyrektywie ErP urządzenia związane z energią stały się przedmiotem analiz pod kątem efektywności oraz określono ich minimalne wymagania odnośnie sprawności. W czerwcu 2010 roku ustanowiono obowiązujące wartości graniczne dla wentylatorów.

Dyrektywa definiuje wentylator jako urządzenie składające się z dyszy, wirnika i silnika, jak również wszelkie elementy sterujące (tab. 1). W odniesieniu do wentylatorów celem Dyrektywy jest kontrola urządzeń wprowadzonych na rynek europejski ze specyfikacją sprawności minimalnej. Pierwszy etap zmian dotyczących minimalnych wymogów sprawności dla wentylatorów wszedł w życie w dniu 01.01.2013.

Bardziej restrykcyjne wymagania od 01.01.2015

Drugi etap Rozporządzenia 327/2011 został wprowadzony w dniu 01.01.2015. Wymagane minimalne poziomy sprawności zostały podniesione, porównując z tymi z roku 2013. Rezultatem było to, że urządzenia, które nie spełniały minimalnych wymagań poziomów sprawności nie mogły być dalej produkowane na terenie UE od 01.01.2015. Dotyczy to tzw. wirniko-silników, w skrócie silników z otwartą obudową, którą stanowi koło wirnikowe.

Wstęp do Rozporządzenia 1253/2014 oraz 1254/2014

Z datą 01.01.2016 nastąpiło wdrożenie kolejnego etapu Dyrektywy ErP. Dotyczy tzw. systemów wentylacyjnych SW (urządzeń wentylacyjnych) przeznaczonych do wymiany zużywanego powietrza w budynku lub jego części. Pojęcie SW system wentylacyjny (urządzenie wentylacyjne) odnosi się do wentylatorów dachowych, kanałowych, urządzeń wentylacyjnych do budynków mieszkalnych, jak i również większych jednostek stacjonarnych. Urządzenia te (SW) muszą spełnić wymagania dotyczące minimalnej sprawności oraz winny być wyposażone przynajmniej w kilkustopniowy regulator wydajności. Obowiązek doposażenia SW w element regulacji spoczywa na Instalatorze. Firma Systemair posiada szeroką ofertę na regulatory wydajności do swoich urządzeń. Podobnie jak miało to miejsce w poprzednich etapach Dyrektywy ErP, wykluczone z przestrzegania Rozporządzeń są urządzenia wentylacyjne przeznaczone do ochrony zdrowia i życia ludzkiego (urządzenia ATEX, wentylatory oddymiające), jak również jednostki chemoodporne lub wysokotemperaturowe.

Definicja „wprowadzenia na rynek”

Po tym jak Rozporządzenia 1253/2014 oraz 1254/2014 zostały wdrożone po pierwszym stycznia 2016 r. na terenie UE wymagana jest sprzedaż urządzeń wentylacyjnych spełniającycg nowe wymagania odnośnie efektywności energetycznej. Jednak z powodu odległych terminów dostaw oraz wysokich stanów magazynowych, producenci wentylatorów nie byliby zdolni sprostać terminowi wejścia nowego etapu Dyrektywy ErP. Według obecnych przepisów wirniko-silniki, które już zostały wyprodukowane mogą być umieszczane w urządzeniach wentylacyjnych. Urządzenia wentylacyjne wyprodukowane i przechowywane przed ewaluacją przepisów również podlegają wyprzedaży do momentu wyzerowania stanów magazynowych oraz mogą być montowane po 01.01.2016 r.

Których wentylatorów to dotyczy?

Wentylatory wszystkich typów o mocy pobieranej powyżej 30 W zostały objęte Dyrektywą. Dla producentów takich jak Systemair, oznacza że niektóre jednostki z wirującą obudową będą musiały być przekonstruowane i zaadaptowane do nowych wymagań. Firma Systemair  jest  przygotowana na coraz bardziej restrykcyjne wymagania i jest w stanie utrzymać ciągłość oferty wentylatorów w przyszłości.
Wentylatory z silnikami EC już dzisiaj spełniają ostrzejsze wymagania.

Których wentylatorów to nie dotyczy?

Wentylatorów, które zapewniają ochronę zdrowia lub życia ludzkiego oraz wentylatorów, które pracują poza zakresem temperatur wymienionych w Dyrektywie.

W grupie tej są wentylatory:

  • oddymiające jednobiegowe przeznaczone wyłącznie do tego celu,
  • przeciwwybuchowe,
  • chemoodporne,
  • wysokotemperaturowe do przetłaczania powietrza o temperaturze powyżej 100°C,
  • obsługiwane w temperaturze otoczenia powyżej 65°C.

Rozporządzenie 640/2011 odnośnie silników elektrycznych

Rozporządzenie 640/2011/WE obowiązuje już od 2011 roku. Regulacja mówi o podwyższonej sprawności silników i dotyczy producentów silników elektrycznych zgodnych z IEC. Od 01.01.2015 silniki asynchroniczne w klasie sprawności co najmniej IE2 (do 5,5 kW włącznie) oraz od 7,5 kW w klasie IE3 mogą być dopuszczone do obrotu na terenie UE. Silniki w klasie IE2 powyżej 7,5 kW mogą być użytkowane tylko razem z bezstopniowym regulatorem prędkości (np. przetwornicą częstotliwości).

Etapy wdrażania klas sprawności w silnikach IEC:

 

Rozporządzenie 1253/2014 do wymogów Ekoprojektu/Ecodesign dla SWNM (NRVU) i SWM (RVU) dotyczące systemów wentylacyjnych przeznaczonych do budynków niemieszkalnych i budynków mieszkalnych

Systemy wentylacyjne przeznaczone do budynków niemieszkalnych; SWNM (NRVU) > 250 [m³/h].

Co to znaczy?

Dla DSW (BVU) są to: centrale używane w zrównoważonym systemie wentylacji w budynku (wentylatory na nawiewie i wywiewie) muszą być wyposażone w system odzysku ciepła UOC (HRS) i zawierać fi na nawiewie i wywiewie. Pobór mocy elektrycznej wentylatorów w zakresie tych wymagań jest ograniczony.
Dla JSW (UVU) są to: centrale, które są częścią systemu hybrydowego wentylacji (wentylatory połączone z naturalną wentylacją nawiewną lub wywiewną), muszą spełniać minimalną sprawność statyczną wentylatora, filtr F7 na nawiewie i maksymalny pobór mocy wentylatora razem z filtrem.

Wyjątki:

Niniejsze rozporządzenie nie ma zastosowania do urządzeń wentylacyjnych:
– gdy pobór mocy jest mniejszy niż 30W (na strumień powietrza),
– wentylatory osiowe lub promieniowe, które są wyposażone wyłącznie w obudowę,
– wentylatory przeciwwybuchowe,
– wentylatory wywiewne oddymiające, o ile nie są one wykorzystywane do codziennej wentylacji według zapotrzebowania,
– wentylatory wywiewne do medium o temperaturze powyżej 100°C,
– wentylatory pracujące w temperaturze otoczenia powyżej 65°C,
– temperatura strumienia powietrza lub otoczenia silnika jest mniejsza niż -40 °C,
– napięcie zasilania przekracza 1000 V AC lub 1500 V DC,
– wentylatory wywiewne do agresywnych mediów,
– centrala zawiera wymiennik ciepła i pompę ciepła do odzysku ciepła,
– w przypadku zastosowania do okapów i kuchenek.

Szczególne wymogi dotyczące Ekoprojekt/Ecodesign dla systemów wentylacji budynków niemieszkalnych od 01.01.2016 (intensyfikacja od 2018) (szczegółowe info – pobierz)

Rozporządzenia UE dotyczące: systemów wentylacyjnych 1253/2014 i etykiet  energetycznych 1254/2014 (B2C)

  • Minimalne wymagania od 1 stycznia 2016: Urządzenia muszą zaoszczędzić co najmniej tyle energii pierwotnej (elektrycznej i cieplnej) ile zużywają energii elektrycznej
  • Minimalne wymagania od 1 stycznia 2018: Urządzenia muszą odzyskać znacznie więcej energii pierwotnej niż zużywają – wymagana energia cieplna do wentylacji budynku mieszkalnego będzie zmniejszona o ok. połowę
  • Etykieta efektywności energetycznej od A+ do G (Rys. 2)

Etykieta energetyczna powinna pozwalać użytkownikowi łatwo porównać produkty, umożliwiając mu wybór energooszczędnych produktów. W przeciwieństwie do innych urządzeń elektrycznych, klasa energetyczna na etykietach urządzeń wentylacji mieszkaniowej jest ustalona dla obliczeniowego jednostkowego zużycia energii JZE (SEC). Wartość ta powinna pokazać potencjał oszczędności energii stosowanych urządzeń w kilowatogodzinach rocznie na m² (kWh/rok/m2).

 

Urządzenia (systemy) wentylacyjne z odzyskiem ciepła do budynków mieszkalnych

Jak pokazano na rys. 2 klasa energetyczna nie zależy tylko od danych parametrów, takich jak zużycie energii elektrycznej lub odzysk ciepła, ale w dużym stopniu również od sposobu działania urządzenia. W związku z tym, urządzenie X może również osiągnąć lepszą klasę energetyczną, gdy zastosowane zostanie sterowanie według zapotrzebowania (np. czujniki wilgotności i CO2 wpływające na ilość powietrza wentylacyjnego), niż w wersji sterowanej czasowo lub ręcznie.

Urządzenia (systemy) wentylacyjne z odzyskiem ciepła do budynków mieszkalnych

Jak pokazano na rys. 2 klasa energetyczna nie zależy tylko od danych parametrów, takich jak zużycie energii elektrycznej lub odzysk ciepła, ale w dużym stopniu również od sposobu działania urządzenia. W związku z tym, urządzenie X może również osiągnąć lepszą klasę energetyczną, gdy zastosowane zostanie sterowanie według zapotrzebowania (np. czujniki wilgotności i CO2 wpływające na ilość powietrza wentylacyjnego), niż w wersji sterowanej czasowo lub ręcznie.

Urządzenia wentylacyjne (wentylatory) bez odzysku ciepła

Urządzenia wywiewne bez odzysku ciepła posiadają słabsze parametry od jednostek z odzyskiem ciepła, ponieważ wywiewane ciepło jest tracone. W przypadku systemów wywiewnych, sposób pracy ma także duży wpływ na klasę energetyczną (rys.3).

Bezpłatna prenumerata