Dwa pytania o POŚ: o uzyskanie pozwolenia i możliwość stosowania oczyszczalni drenażowych

 Odprowadzenie ścieków z gospodarstw domowych do przydomowych oczyszczalni ścieków, nigdy nie przestanie być „modnym” i jednocześnie zajmującym tematem, który budzi wiele pytań i wątpliwości.
W dużym skrócie dla utrwalenia, poruszę dwa wybrane zagadnienia dotyczące tak popularnych dziś POŚ.

Kiedy i gdzie można uzyskać pozwolenie na POŚ, a kiedy będzie odpowiedź odmowna?

Gospodarowanie ściekami ma odzwierciedlenie w wielu aktach prawnych zarówno tych krajowych, jak i unijnych. Za najważniejszy akt należy przywołać Dyrektywę Rady z dnia 21 maja 1991 r. dotyczącą oczyszczania ścieków komunalnych 91/271/EWG.
Zapis artykułu 3 w/w dyrektywy ściekowej Unii Europejskiej ma brzmienie:
„W przypadku, gdy ustanowienie systemu zbierania nie jest uzasadnione, jako że nie przyniosłoby korzyści dla środowiska lub powodowałoby nadmierne koszty, należy zastosować pojedyncze systemy lub inne właściwe systemy zapewniające ten sam poziom ochrony środowiska”.
Przywołana treść nakazuje wręcz, żeby na terenach nieskanalizowanych lub tam, gdzie budowa kanalizacji jest ekonomicznie nieuzasadniona, budować przydomowe oczyszczalnie ścieków. W ten sposób nie odniesiemy się do bezodpływowych zbiorników szambowych. Chociaż bywają niestety okoliczności, które spowodują, że w ostateczności wybudowanie POŚ nie będzie możliwe, a budowa szamba owszem.
Za „okoliczności” podam np. lokalne uwarunkowania, a dokładnie gminne programy ochrony środowiska i miejscowe plany zagospodarowania terenu.
Oznacza to, że właściciel nieruchomości przed planowaną inwestycją POŚ zobowiązany jest zweryfikować, czy w najbliższych latach gmina planuje budowę sieci kanalizacyjnej, która objęłaby również teren jego zamieszkania.

Budowa sieci kanalizacyjnej jest z góry określona w programie koncepcji gospodarki ściekowej dla terenu każdej gminy. Rada Gminy przyjmuje tzw. uchwałę z programem gospodarki ściekowej na swoim terenie, wyznaczając miejsca, dla których przewidziana będzie sieć kanalizacji z określeniem czasowym oraz obszary wyłączone z sieci, a przeznaczone pod indywidualną gospodarkę ściekową, czyli budowanie oczyszczalni przydomowych. Gmina po sporządzeniu takiego planu niejednokrotnie wspomaga swoich mieszkańców i tworzy dla nich program dofinansowania budowy oczyszczalni przydomowych z Gminnego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Jeśli plany jednoznacznie określają bliski termin wykonania kanalizacji zbiorczej, realizacja POŚ staje się w tym przypadku niemożliwa i pozostanie wykonanie zbiornika szambowego, jako tymczasowe rozwiązanie do czasu wykonania i podłączenia do kanalizacji.

Przyjmujemy jednak, że miejscowy plan zagospodarowania oraz warunki środowiskowe (nie dopuszcza się jeszcze stosowania przydomowych oczyszczalni na obszarach podlegających szczególnej ochronie środowiska i narażonych na powodzie oraz zalewanie wodami opadowymi), umożliwiają realizację POŚ i przystępujemy do kolejnych obowiązujących procedur prawnych.

W myśl przepisów („Prawo budowlane” z dnia 7 lipca 1994 r. art. 29, ust. 1, pkt. 3 oraz „Prawo ochrony środowiska” art. 153 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r.) przydomowa oczyszczalnia ścieków o wydajności do 7,5 m3 na dobę oraz własne gospodarstwo domowe lub rolne i inne niebędące przedsiębiorstwem, a posiadające na swojej posesji instalację typu oczyszczalnia ścieków o parametrach nieprzekraczających 5 m3 przepustowości (w ramach zwykłego korzystania z wód), nie wymaga pozwolenia na budowę, a jedynie wymaga zgłoszenia budowy oraz zgłoszenia eksploatacji, które polegają na podaniu informacji właściwemu organowi faktu budowy.

Właściwym organem do przyjęcia zgłoszenia jest Starostwo Powiatowe. Zgłoszenia należy dokonać przed zamierzonym terminem rozpoczęcia robót budowlanych. Do wykonania robót budowlanych, jak również do rozpoczęcia eksploatacji oczyszczalni ścieków, można przystąpić, jeżeli w terminie 30 dni od dnia doręczenia zgłoszenia właściwy organ nie wniesie sprzeciwu. Budowa nie może rozpocząć się później niż po upływie 2 lat od określonego w zgłoszeniu terminu jej rozpoczęcia.
W zgłoszeniu budowy należy określić rodzaj, zakres i sposób wykonywania robót budowlanych oraz termin ich rozpoczęcia. Do zgłoszenia należy dołączyć oświadczenie pod rygorem odpowiedzialności o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Dodatkowo należy dołączyć deklarację właściwości użytkowych urządzenia, katalogi producenta oraz mapkę sytuacyjno-wysokościową z nakreśleniem koncepcji programowo-przestrzennej POŚ (wrysowanie oczyszczalni ścieków można wykonać samodzielnie). Mapkę sytuacyjno-wysokościową (koszt ok. 50 zł) należy zakupić w Wydziale Geodezji, Kartografii, Katastru i Gospodarki Nieruchomościami Starostwa Powiatowego.

Przykładowa treść zgłoszenia budowy

Gdzie można wybudować przydomowe oczyszczalnie drenażowe?

Drugie pytanie/zagadnienie ostatecznie może wydać się dla większości zainteresowanych zasmucające. W fazie realizacji inwestycji POŚ z drenażem stanowią wariant niskobudżetowy urządzeń alternatywnego sposobu neutralizacji ścieków bytowo-gospodarczych w budynkach mieszkalnych na terenach nieskanalizowanych. Procesy technologiczne następują w osadniku gnilnym (mechaniczne oczyszczanie beztlenowe – na skutek sedymentacji i flotacji z wykorzystaniem flory bakteryjnej) oraz w gruncie poprzez drenaż rozsączający (tlenowe procesy biologiczne).
Dla tego typu urządzeń nie prowadzi się jednak badań skuteczności oczyszczania przez notyfikowane laboratorium, jak w przypadku oczyszczalni typu biologicznego z osadem czynnym, złożem zanurzonym itp., niemniej szacowane, podawane w literaturze skuteczności pracy na wylocie z POŚ z drenażem kształtują się na poziomie 40-94% dla zawiesiny, 23,3-66% dla BZT5.
Zgodnie z rozporządzeniem ministra środowiska z dn. 18.11.2014 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzeniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz.U. z 2014 r., poz. 1800), istnieje wymóg, że przydomowe urządzenia do neutralizacji ścieków mają w obowiązku zapewnienie odpowiedniego poziomu oczyszczenia ścieków. Od dnia 01.01.2016 roku powyższe przepisy wprowadzają obowiązek nieprzekraczania najwyższych dopuszczalnych wartości wskaźników zgodnie z załącznikami, w tym szczególnie z załącznikiem nr 3 dla właściwej RLM aglomeracji.

Na właścicieli POŚ w aglomeracjach nałożony został obowiązek kontroli skuteczności oczyszczania ścieków (wykonywanie badań oczyszczonych ścieków wprowadzanych m.in. do gruntu poprzez zlecanie akredytowanemu laboratorium poboru średnich dobowych próbek ścieków, ilość badań uzależniona jest od wielkości aglomeracji). Parametrami wymagającymi badań są: BZT5, ChZT, zawiesiny ogólne, azot ogólny i fosfor ogólny. Oznacza to, że drenażowa technologia oczyszczalni oparta na procesach gnilnych nie może już być stosowana na obszarach definiowanych jako aglomeracje.

Rysunek: opracowania własne autora

 

Odpowiedzi udzieliła: Justyna Pytkowska
Specjalista ds. technicznych ROTH POLSKA Sp. z o.o.


Bezpłatna prenumerata