Deszczówka – jak i w czym magazynować?

Możemy wyraźnie wyróżnić dwie grupy przydomowych systemów magazynowania deszczówki, tzw. pakiety Haustechnik, czyli takie, które umożliwiają zbieranie, gromadzenie i wykorzystywanie deszczówki na cele użytkowe w budynku oraz systemy Garten – ogrodowe, w których pozyskana woda deszczowa służy do podlewania zieleni.
Decyzję o zainstalowaniu systemu zagospodarowania wody deszczowej na cele użytkowe należy podejmować już na etapie projektowania obiektu mieszkalnego, ponieważ konieczne jest zaprojektowanie osobnej instalacji wodociągowej wykorzystującej deszczówkę.
Gromadzenie wody na cele bytowe

Przykładowy pakiet zagospodarowania wody deszczowej dla celów bytowo-gospodarczych, takich jak spłukiwanie WC oraz pranie przedstawiony na rysunku, wykorzystuje podziemny zbiornik z PEHD.

Na wyposażeniu zestawu znajduje się syfon przelewowy DN 100 z zabezpieczeniem przed dostępem małych zwierząt, teleskopowa studzienka rewizyjna z deklem oraz układ poboru wody z pływakiem. Zalecane miejsce poboru wody stanowi punkt zlokalizowany 15-20 cm poniżej powierzchni cieczy, ze względu na fakt, iż zanieczyszczenia stałe zbierają się na dnie zbiornika, a zawiesiny flotują na powierzchni.

Pływak umożliwia utrzymywanie się poboru wody nieco poniżej powierzchni wody w zbiorniku. A zatem do systemu do budynku pobierana jest tylko i wyłącznie czysta woda. W przypadku obniżenia się poziomu wody w zbiorniku poniżej poziomu pływaka, do centrali deszczowej przekazywany jest sygnał, zawór elektromagnetyczny otwiera się, a instalacja wewnętrzna dopełniana jest w tym czasie wodą wodociągową.

System sterowania nieustannie kontroluje poziom wody w zbiorniku. Gdy tylko poziom wody przekroczy określony stan, urządzenie reaguje wizualnie poprzez czerwoną lampkę LED oraz akustycznie dźwiękiem przerywanym. System sterowania automatycznie zleca również wymianę wody zgromadzonej w zbiorniku. Dzięki temu zapobiega się ewentualnym długim okresom przestoju wody. Ponieważ na dnie zbiornika mogą gromadzić się zanieczyszczenia cięższe od wody, system wyposażony jest również w uspokojony wlew.  Na końcu pionowej rury doprowadzającej stosuje się specjalną kształtkę zwaną uspokojonym wypływem. Strumień wody spadając rurą w dół do zbiornika, wyhamowuje, a następnie zmienia kierunek i wypływa w górę i w ten sposób woda dopływająca do zbiornika nie podrywa zanieczyszczeń znajdujących się na dnie. Nieodzowny w instalacji jest również filtr. Woda opadowa spływająca z dachów jest co prawda relatywnie czysta (tabela), ale mimo wszystko niesie ze sobą jeszcze zanieczyszczenia mechaniczne (np. liście), które zatrzymujemy na wkładzie filtra.

Nieodzownym elementem pakietu jest tzw. centrala deszczowa z wbudowaną pompą z akcesoriami umożliwiającymi pobór wody ze zbiornika i wprowadzenie jej do niezależnej instalacji wodociągowej (WC, pralka, sprzątanie). Urządzenie sterujące systemem należy umieścić np. w pomieszczeniu gospodarczym budynku. W przypadku okresowego braku wody deszczowej w zbiorniku (czujnik, za pośrednictwem elektronicznego układu sterującego wykryje brak wody w zbiorniku deszczówki) otwierana jest instalacja zasilania w wodę pitną i woda płynie przez zbiornik zasilający do rury ssącej pompy (przy niskim poziomie wody wyłącznik pływakowy znajdujący się w zbiorniku otworzy elektrozawór zainstalowany w instalacji wodociągowej w budynku i zbiornik zostanie uzupełniony). W ten sposób, nawet przy okresowo pustym podziemnym zbiorniku na wodę deszczową, wewnętrzna instalacja deszczowa zawsze jest napełniona.

Gromadzenie wody na cele ogrodowe

System Garten natomiast poza standardowym wyposażeniem w postaci filtra i pompy zatapialnej, nie wymaga stosowania centrali sterującej, ale w zamian za to, ma niezależną od zbiornika skrzynkę ogrodową, która umożliwia przyłączenie węża ogrodowego.

 Do podlewania trawnika wykorzystuje się standardowe węże ogrodowe oraz naziemne zraszacze dostępne w punktach ogrodniczych. Skrzynka składa się z obudowy Æ 150 mm z pokrywą, z zaworem kulowym z gwintem ½ ” do przyłączenia węża ogrodowego. Max. odległość skrzynki od zbiornika u producentów wynosi standardowo 10 m. Istotne jest, aby przewód zasilający skrzynkę opróżnić z wody przed okresem zimowym.

Zbiorniki na deszczówkę też mogą być… dekoracyjne

W odniesieniu do warunków przestrzennych na posesji oraz pod kątem objętości, dostępne są zbiorniki magazynujące deszczówkę w wersji:
– podziemnej i naziemnej (fot. 4, 5 i 6),
– jednozbiornikowe oraz wielozbiornikowe (bateryjne) (fot. 7, 8 i 9).

Dodatkowo na uwagę zasługują zbiorniki dwufunkcyjne o wysokiej estetyce, magazynujące deszczówkę oraz jednocześnie pełniące funkcję ozdobną. Piękny design zbiorników komponuje się bowiem z równie przepiękną architekturą i krajobrazem w ogrodzie.
Produkty są wysoce ekologiczne – wykonane z mrozoodpornego polietylenu, czyli w 100% z materiałów nadających się do recyklingu. Odporne na oddziaływanie promieniowania UV oraz zmienne warunki atmosferyczne, zbiorniki mogą zostać zachowane w ogrodzie na zimę, tak powinny być jednak puste, a zbieracz deszczówki odłączony.     

Modele dostępne na rynku prezentują w większości stylistykę inspirowaną sztuką użytkową starożytnej Grecji lub naturą. Możemy wybrać spośród zbiorników przypominających kamień naturalny, małą murowaną studnię, czy pień starego dębu, w kolorach terakoty (ceglastym) lub antracytowym (naturalnym). Na wyposażeniu instalacji ze zbiornikiem ozdobnym znajduje się zbieracz wody, który przechwytuje deszczówkę z rury spustowej do momentu, gdy woda w zbiorniku osiągnie poziom, na jakim zainstalowany jest zbieracz. Z przodu każdego zbiornika znajduje się również gwintowany otwór ¾”, w który można wkręcić pospolity kranik.

Realistyczne wykonanie zbiorników zapewnione jest dzięki specjalnej obróbce, jaką umożliwia właśnie wysokiej jakości polietylen. Proszę spojrzeć, jak trudno odróżnić zbiorniki od oryginału!

Pojemność magazynowania takich zbiorników w odniesieniu do zbiorników konwencjonalnych jest niewielka (210, 250, 275, 300, 360, 450, 475 l). Ale nawet najmniejsza ilość nagromadzonej i „odstałej” cieplejszej wody deszczowej, potrafi zadowolić rośliny, które po prostu wolą, gdy woda nie jest „prosto z kranu”.
Instalacje magazynowania wody deszczowej w domach jednorodzinnych nie wymagają znacznej objętości zbiornika. Gabaryt zbiornika nie dobiera się na opady szczytowe, które występują sporadycznie, lecz na średnią wielkość opadów. Można przyjąć w przybliżeniu, że 25 m² zadaszonej powierzchni odpowiadać powinno nie więcej niż 1 m³ objętości zbiornika.
W załączeniu odnajdą Państwo przykładowy arkusz doboru wielkości zbiornika na deszczówkę.

POBIERZ: plik arkusz doboru

Kraków dopłacił do zbiorników na deszczówkę 

Kraków, jako pierwsze miasto w Polsce w roku 2014 współfinansowało budowę zbiorników do gromadzenia wody opadowej. Na realizację programu została przeznaczona kwota ok. 1 mln zł, która miała pozwolić na dotacje do 5 tys. zł dla ok. 200 osób, wspólnot mieszkaniowych czy firm, które zdecydowałyby się na budowę zbiornika do zbierania deszczówki.
Pieniądze na dotacje pochodziły z budżetu miasta, Wojewódzkiego i Gminnego Funduszu Ochrony Środowiska. Zgodnie z założeniem, o finansowe wsparcie na budowę lub modernizację instalacji i montaż zbiorników do gromadzenia deszczówki mogły się ubiegać osoby dysponujące tytułem własności, wynikającym np. z prawa własności, czy użytkowania wieczystego dla nieruchomości położonych na terenie Krakowa.

Gromadzenie wody deszczowej pomogło przede wszystkim ustabilizować problem z jej odprowadzeniem do cieków wodnych, rowów i kanalizacji, tym bardziej w przypadku wystąpienia intensywnych opadów deszczu, jak również przełożyło się na oszczędzanie wody pitnej, wykorzystywanej do celów użytkowych w gospodarstwie domowym.
Niech najlepszym mottem na krótkie podsumowanie będzie po prostu hasło Światowego Dnia Wody obchodzonego corocznie 22 marca, również w Polsce:, „Aby nie pojawił się dzień, w którym z kranu nie popłynie już woda: wykorzystujmy w Polsce deszczówkę. To się opłaca, tyle mamy z niej korzyści!

Święto zostało powołane w czasie konferencji Szczyt Ziemi 1992 w Rio de Janeiro w Brazylii, ponieważ ponad miliard ludzi na świecie cierpi z powodu braku dostępu do czystej wody pitnej, a same jej zasoby nieustannie ulegają deficytowi.

 (W artykule wykorzystano zdjęcia zbiorników magazynowych oraz grafiki firmy Roth)