Co się najczęściej wymienia w kotłach na paliwa stałe?

Zagadnienia poruszone w niniejszym artykule zostały wybrane jako zbiór najistotniejszych informacji pozwalających na codzienną bezproblemową eksploatację i konserwację kotła grzewczego z automatycznym podawaniem paliwa. Kocioł poprawnie eksploatowany jest efektywny, ekonomiczny, a także przyjazny środowisku naturalnemu. Opisana tematyka dotyczy głównie wiedzy na temat kotłów wyposażonych w palniki retortowe lub rynnowe, a także kotłów peletowych. Z upływem czasu po kilku sezonach eksploatacyjnych należy dokonać solidnego przeglądu kotła, w celu zapewnienia bezpiecznej i bezawaryjnej pracy kotła w kolejnych sezonach grzewczych. 

Podajnik ślimakowy palnika retortowego oraz rynnowego 

W kotłach retortowych lub rynnowych opalanych groszkiem węglowym w okresie od 2-10 lat, statystycznie najczęściej ok. po 5-6 latach, uszkodzeniu ulega sam podajnik ślimakowy. Podajnik ten jest zniszczony z powodu wytarcia lub korozji wskutek działania środowiska siarki i wilgoci. Uszkodzenie ślimaka zwykle następuje na drugim i trzecim zwoju od strony palnika retortowego. Jest to miejsce, w którym poprzez różnicę temperatury między częścią ślimaka będącą wewnątrz kotła a częścią poza kotłem gromadzi się kondensat. 

Uszkodzenia podajnika ślimakowego również mogą być spowodowane tarciem podajnika ślimakowego o rurę, w której jest on umieszczony. Brak współosiowości obu elementów wynikać może z nieprawidłowego montażu kotła, podczas którego rura podajnika ślimaka mogła być wykorzystana jako uchwyt do wnoszenia kotła. Jest to oczywiście niedopuszczalne. W chwili źle wyregulowanej pracy palnika automatycznego oraz związanego z tym cofania się żaru w głąb palnika, ślimak podajnika może ulec odkształceniu temperaturowemu, deformacji, co także jest związane z tarciem lub całkowitym zablokowaniem się ślimaka.

Kolano palnika retortowego oraz rura podajnika ślimakowego 

Podczas opalania groszkiem węglowym skorodowaniu lub wytarciu może ulec rura podajnika ślimakowego lub nawet samo kolano retorty, które prawdopodobnie z czasem również trzeba będzie wymienić. Wytarcie kolana palnika retortowego może objawiać się pojawiającymi się w mieszaczu palnika oraz w wentylatorze drobnymi frakcjami paliwa. Awarie wytarcia lub korozji elementów mogą dać o sobie znać nawet po 5 roku eksploatacji kotła. Może jednak okazać się, że 10-letnie kotły będą w pełni sprawne bez objaw większych ubytków żeliwnych elementów palnika retortowego.

Zasobnik paliwa kotła retortowego/rynnowego 

Zasobnik paliwa w kotłach retortowych lub rynnowych, których konstrukcja jest zwarta i stanowi całą bryłę, musi być szczelny. W przeciwnym razie może dojść do wydymania się spalin do wewnątrz kotłowni, a nawet do cofania się żaru. Zasobniki w kotłach peletowych nie muszą być szczelne, ponieważ szczelność jest zapewniona przez gęstą warstwę paliwa usytuowaną w rurze zasobnika. Często zamiast zasobnika paliwa w takich kotłach stosuje się otwarte skrzynie itp. 

W przypadku kotłów retortowych lub rynnowych zużyciu mogą ulec elementy zasobnika paliwa jak np. uszczelka klapy zasobnika. Uszczelka powinna stanowić jeden element, którego początek i koniec łączy się w jednym miejscu. Jeżeli uszczelka klapy zasobnika jest usytuowana na zasobniku, a nie na samej klapie, podczas wielokrotnego załadunku paliwa może dojść do jej wytarcia, a więc utraty pełnej funkcjonalności. Lepszym rozwiązaniem konstrukcyjnym jest zasobnik, w którym uszczelka osadzona jest w samej klapie, a podczas zasypu paliwa niemająca styczności mechanicznej z paliwem czy workiem, z którego ładowany jest opał. Przy eksploatacji kotła paliwami węglowymi, wewnętrzna część zasobnika paliwa z czasem ulegać będzie korozji. Dlatego ważne jest, aby po wyłączeniu kotła z eksploatacji usunąć całe paliwo z zasobnika, dobrze oczyścić jego powierzchnie wewnętrzne oraz stale go wentylować poprzez otwarcie klapy zasobnika. Często stosowana przez użytkowników kotłów jest konserwacja zasobnika paliwa polegająca na pomalowaniu farbą zabezpieczającą jego wewnętrzną część.

Zapalarka palnika peletowego 

Zapalarka jest elementem grzejnym, którego gorące powierzchnie podczas rozpalania palnika omywane są powietrzem tłoczonym z wentylatora. Podgrzane powietrze powoduje zapłon paliwa w palniku. Sama grzałka nie ma styczności z paliwem. Uszkodzenie zapalarki palnika automatycznego jest spowodowane jej przegrzaniem lub przekroczeniem liczby cykli włączeń grzałki (zużyciem eksploatacyjnym). Przegrzanie zapalarki powstaje z powodu braku jej chłodzenia np. przy zbyt małym podmuchu powietrza w trybie rozpalania lub przytkania otworu wypływu gorącego powietrza z zapalarki do samego paleniska, na którym znajduje się paliwo. Otwór wylotowy gorącego strumienia powietrza może być zablokowany przez powstały podczas spalania nagar lub nadmiar popiołu. Żywotność zapalarki w dużej mierze zależy od jakości stosowanych pelet oraz konserwacji palnika. W praktyce peletowe grzałki ceramiczne najczęściej są rozrywane przez ich przegrzanie, powoduje to pęknięcie elementu ceramicznego na kilka kawałków. Zapalarki metalowe przepalają się wewnątrz elementu grzejnego, uszkodzenie często nie jest widoczne gołym okiem.

Oprócz elementów obrotowych lub tych, na które działają szkodliwe związki chemiczne oraz działanie wysokiej temperatury, uwagę należy zwrócić na szczelność kotła. W tym stan sznurów uszczelniających drzwiczki kotła, uszczelek wyczystek oraz wzierników, uszczelki zasobnika paliwa oraz szczelności połączenia łącznika spalinowego między kotłem a kominem.