Inhibitory korozji – skuteczna ochrona instalacji

Termin „inhibitory korozji”, który często pojawia się w zagadnieniach dotyczących zabezpieczenia instalacji oraz jej elementów, tj. źródeł ciepła, zaworów itd. przed szkodliwym działaniem korozji, odnosi się do wszelkiego rodzaju płynów znacznie wydłużających żywotność systemu grzewczego. W dłuższym okresie czasu przyczynia się to do redukcji kosztów związanych z naprawami instalacji oraz do utrzymania wysokiej sprawności wytwarzania i przekazywania energii do odbiorników, tj. naszych pomieszczeń w domach.

Kamień kotłowy – najpierw płukanie, później inhibitory

W pracujących instalacjach zachodzą procesy, które powodują osadzanie się kamienia kotłowego. Szczególnie silnie zachodzi proces w wymiennikach kotłów, np. gazowych lub na paliwo stałe. Kamień kotłowy osadza się w instalacji, ale przede wszystkim w źródle ciepła, czyli kotle, a mówiąc dokładniej w wymienniku c.o. i c.w.u. Ze względu na to, że kamień kotłowy jest swego rodzaju izolatorem, a dodatkowo nie osadza się równomiernie po całej powierzchni niejednokrotnie, powoduje on powstawanie przegrzewów miejscowych, które przyczyniają się do pęknięcia wymiennika c.o. To z kolei prowadzi do konieczności jego wymiany, co wiąże się z wysokimi kosztami – powyżej 2000 zł.

Co zatem zrobić, aby system grzewczy pracował właściwie?

W przypadku nowych instalacji w pierwszym etapie zaleca się płukanie instalacji w celu usunięcia oleju, smaru, substancji żrących lub różnego typu osadów rozruchowych. W tym procesie stosuje się środki, które dodatkowo usuwają kawałki cementu, czy też nawet gruzu, który mógł się dostać do instalacji, np. poprzez niezaślepioną końcówkę rury instalacyjnej w czasie trwania budowy. Nieraz wydaje się wręcz niemożliwe, jak wielkie ilości tynku znajdują się wewnątrz instalacji. Niestety nierzadko zdarzają się takie przypadki.

W drugim etapie skupiamy się na zabezpieczeniu instalacji poprzez dodanie odpowiednich środków zwanych inhibitorami, które zapobiegają wytrącaniu się węglanu wapnia (kamienia kotłowego) i jednocześnie zwiększają łatwość rozdrabniania większych cząstek na mniejsze do postaci siarczanów, szczawianów wapnia i wodorotlenku magnezu. Jedną z głównych zalet tych środków jest ochrona instalacji przed korozją powierzchniową, jak i zmniejszenie tzw. elektrokorozji.

Instalacje z różnych materiałów a inhibitory

W instalacjach domowych spotykamy systemy, które są wykonane z różnych materiałów, np. miedzi, ocynku, aluminium, czy też mosiądzu. Każdy z tych materiałów ma inny potencjał elektryczny, przez co na powierzchni metalu kontaktującego się z roztworem wodnym powstaje ogniwo i zaczyna przepływać prąd. To powoduje, że cząstki metalu zyskują ładunek i przez to odrywają się od powierzchni. Efektem tego procesu jest uszkadzanie powierzchni z powodu, zwłaszcza gdy różnica potencjałów elektrycznych jest większa niż 0,27V.

Aby zapobiec pojawieniu się korozji na styku dwóch materiałów stosuje się przekładki z tworzyw sztucznych (rys. 5). Ma to miejsce, np. przy często stosowanych rurach PEX-b/AL./PEX-b, gdzie pomiędzy warstwami PEX znajduje się warstwa aluminium, stanowiąca barierę antydyfuzyjną. W celu odseparowania aluminium od kształtki wykonanej z mosiądzu konieczne jest użycie przekładki tworzywowej.

W instalacji często występują rury i kształtki ocynkowane. Mają one jednak dużą wadę w instalacjach c.o. o temperaturze wyższej niż 50°C.
W zalecanej temperaturze cynk na powierzchni wewnętrznej tworzy warstwę, która przyczepiając się do metalu ma działanie ochronne przed korozją.
Przy temperaturze 55°C warstwa cynku odspaja się i staje się luźna. W temperaturze powyżej 60°C następuje zmiana biegunowości, przez co korozja przebiega nawet 10-krotnie szybciej.
Niestety w tak niekorzystnych warunkach może okazać się, że kilkuletnia instalacja może nadawać się jedynie do wymiany.
W celu przeciwdziałania skutkom korozji stosuje się inhibitory, które swoim działaniem skutecznie wydłużają żywotność instalacji m.in. odseparowując materiały o różnym potencjale elektrycznym i uniemożliwiając powstanie obwodu elektrycznego.
[1] – Materiały ze strony www.wigo.pl oraz www.hydrochemia.pl/
[2] – Materiały techniczne firmy BWT
[3] – Materiały techniczne firmy Giacomini
[4] – Materiały ze strony www.excor.pl
[5] – YouTube

Niewątpliwą, dodatkową zaletą inhibitorów jest również to, że zapobiegają one niekontrolowanemu rozwojowi glonów i bakterii. Należy zwrócić uwagę, że brak inhibitora w systemie ogrzewania podłogowego może doprowadzić do braku przepływu wody w pętlach. Ponadto inhibitory eliminują naprężenia cieplne i chronią przed powstaniem gazu w instalacji. Używając środków chemicznych możemy się obawiać o środowisko. Jednak współczesne inhibitory korozji są biodegradowalne oraz nietoksyczne.