13 marca 2013 roku Komisja Europejska zakończyła prace nad objęciem wymaganiami etykietowania energetycznego kolejne grupy produktów m.in. kotłów i urządzeń grzewczych, zasobników ciepłej wody. Przepisy te powinny ukazać się w czerwcu 2013, po wcześniejszej pozytywnej decyzji Parlamentu Europejskiego. Ciągle trwają pracę w zakresie kotłów stałopalnych – w tym na biomasę – i systemów miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń. Powinny się one zakończyć w połowie przyszłego roku. Jednocześnie w ramach projektów Komisji Europejskiej przygotowana jest decyzja o wymogach projektowania ekologicznego tzw. ecodesign dla wszystkich omawianych technologii grzewczych. Decyzje o wymogach ecodesigne wejdą w życie w tym samym czasie co decyzja KE o wprowadzeniu oznakowania energetycznego urządzeń.
Klasy energetyczne w pompach ciepłowniczych już funkcjonują
Doświadczenia z zastosowaniem wysokoefektywnych z pomp obiegowych i klasami energetycznymi…
Od 1 styczna 2013 roku w Europie występuje wymóg stosowania pomp obiegowych c.o. o wysokiej efektywności (o współczynniku EEI<0,27). Dotyczy to na razie sprzedaży pomp obiegowych niezabudowanych w zestawach lub zabudowanych w kotłach. Wskaźnik efektywności energetycznej (EEI) jest ustalany w oparciu o określoną procedurę, która stanowi rozporządzenie wykonawcze ENER LOT 11 do Dyrektywy ErP.
Wartość EEI, równa np. 0,23 oznacza, że dana pompa potrzebuje jedynie 23% energii elektrycznej, którą zużywa statystyczna pompa wbudowana przed rokiem 2000, pracując wg tego samego profilu obciążenia. Od 1 sierpnia 2015 roku wymóg wysokiej efektywności zostanie rozszerzony na wszystkie sprzedawane pompy obiegowe c.o. Wtedy też zwiększy się wymóg współczynnika EEI < 0,23. Wtedy też w UE będą dostępne tylko pompy o najwyższej klasie energetycznej. Obecnie tylko niespełna 5% istniejących pomp obiegowych w Europie spełnia te wymagania.
Historia wprowadzenia wymogu stosowania wysokoefektywnych pomp obiegowych pokazuje, że czasami występują sytuacje, w których sam rynek nie może sobie poradzić lub się zmienić.
Przed wprowadzeniem wymogu, mimo stosunkowo niewysokiej ceny i bardzo krótkiego okres zwrotu różnicy nakładów inwestycyjnych (około 2 lat.) wysokoefektywne pompy obiegowe nie osiągnęły w Europie sukcesu rynkowego. Większa część klientów czy instalatorów nie było zainteresowanych zakupem pomp obiegowych.
Wprowadzenie opisanych wymogów z pewnością spowoduje szybkie obniżenie cen wysokoefektywnych pomp obiegowych.
Roczna oszczędność energii elektrycznej przy zamianie 1 mln. szt. pomp obiegowych rocznie może sięgać nawet 300 000 MWh/rok co dopowiada średniej rocznej produkcji energii elektrycznej z 3 mln m2 paneli fotowoltaicznych (przy założeniu rocznej oszczędności 300 kWh energii elektrycznej przypadającej na pompę obiegową), a zmniejszenie elektrycznej mocy dyspozycyjnej sięga nawet 100 MW.
Narzucanie pewnych standardów jest więc konieczne, gdyż na bezpieczeństwie energetycznym zyskują inwestorzy, instalatorzy i również nasze państwo, czyli my wszyscy.
Obowiązek oznakowania energetycznego urządzeń zużywających energię
Ustawa z dnia 14 września 2012 r. (Dz.U.2012.1203 z dnia 31 października 2012 r.) o obowiązkach w zakresie informowania o zużyciu energii przez produkty wykorzystujące energię od 1 lutego 2013 r. rozszerzyła obowiązek stosowania etykiet energetycznych na wszystkie produkty wykorzystujące energię. Dotyczy to tych produktów, dla których występują wymagania dotyczące sporządzania dokumentacji technicznej oraz stosowania etykiet i kart w postaci aktów Komisji Europejskiej.
Obecnie przepisy ustawy obejmują m. in. zmywarki do naczyń, lodówki, zamrażarki, pralki, telewizory, klimatyzatory, suszarki bębnowe.
Co oznacza oznaczenie LOT 1, LOT 2?
Dyrektywa 2009/125/EC (Energy-related Products – ErP) z 2009 r. (zmieniająca dyrektywę 2005/32/WE, tzw. EuP) w sprawie ogólnych zasad ustalania wymogów ekoprojektu w odniesieniu do produktów związanych z energią oraz dyrektywa 2010/30/EU o oznakowaniu energetycznym urządzeń energetycznych przewiduje wprowadzenie klas efektywności energetycznej dla urządzeń grzewczych.
Zgodnie z nomenklaturą używaną w rozporządzeniach do dyrektywy ErP, każda grupa produktów jest nazywana „Lot”. Dla każdej grupy produktów, przeprowadzane są rozległe badania produktu, które analizują dane rynkowe, status technologiczny i zawarte zalecenia Komisji Europejskiej.
W fazie analiz, zainteresowane strony spotkają się, aby omówić badania.
Każde badanie grupy produktu (Lot) następuje na wniosek Komisji Europejskiej. Jest ono przedstawiane i konsultowane w ramach w tzw. forum konsultacyjnego. Grupa ta składa się z ekspertów i zainteresowanych stron. Ma ona na celu poinformowanie zainteresowanych stron i zapewnić ich udział w realizacji dyrektywy. Forum konsultacyjne przyczynia się do określania i przeglądu środków wykonawczych, bada efektywność mechanizmów nadzoru rynku oraz oceny zawieranych dobrowolnych umów w kontekście dyrektywy.
Proces kontynuuje się w opracowywaniu i przedstawiając oceny oddziaływania, po którym Komisja opracowuje ostateczną propozycję. Wniosek ten jest wysyłany do głosowania w Komitetu Regulacyjnego w ramach którego mogą wypowiedzieć się przedstawiciele krajów członkowskich. W ramach prac Komitetu Regulacyjnego powstaje ostateczna forma prawna wymogów, która ma bezpośredni skutek prawny we wszystkich państwach członkowskich.
Pełna lista wszystkich grup produktów zużywających energię i stan wprowadzania klas energetycznych zawarta jest na stronie www.eceee.org/Eco_design/products
Oznakowanie energetyczne i wymogi ecodesign m.in. dla kotłów i podgrzewaczy
13 marca 2013 roku Komisja Europejska zakończyła pracę nad objęciem wymaganiami etykietowania energetycznego kolejne grup produktów m.in. kotłów i urządzeń grzewczych (ENER LOT1), zasobników ciepłej wody (ENER LOT2). Przepisy dot. ENER LOT 1 i LOT 2 powinny ukazać się w czerwcu 2013, po wcześniejszej pozytywnej decyzji Parlamentu Europejskiego.
Ciągle trwają pracę w zakresie kotłów stałopalnych (w tym na biomasę) (ENER LOT15) i systemów miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń (ENER LOT20). Powinny się one zakończyć w połowie przyszłego roku. Jednocześnie w ramach projektów Komisji Europejskiej przygotowana jest decyzja o wymogach projektowania ekologicznego tzw. ecodesign dla wszystkich omawianych technologii grzewczych. Decyzje o wymogach ecodesigne wejdą w życie w tym samym czasie co decyzja KE o wprowadzeniu oznakowania energetycznego urządzeń.
Rozmowy w sprawie wprowadzenia oznakowania energetycznego i wymogów projektowania ekologicznego grupy produktów grzewczych Lot1 trwały ponad 7 lat! Ale po wielu żmudnych negocjacjach udało się je szczęśliwie zakończyć 13 marca, kiedy Komitet Regulacyjny (przedstawiciele KE i przedstawiciele krajów członkowskich UE) zaaprobował projekt. W okolicach czerwcu 2013, należy spodziewać się oficjalnego opublikowania regulacji Lot1 i Lot2 w. prawdopodobnie wtedy KE wyda 2 oddzielne rozporządzenia delegowane komisji (UE) uzupełniające dyrektywę 2010/30/UE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do etykiet efektywności energetycznej dla urządzeń grzewczych i urządzeń przygotowania ciepłej wody użytkowej. Okres przejściowy dla tej regulacji wynosi 2 lata (rys. 2).
Zakres urządzeń, które dotyczy LOT 1 związany z wymogami ecodesign
(oznakowanie produktów znakiem CE):
- kotły gazowe, olejowe, elektryczne do 400 kW mocy.
- pompy ciepła (zasilane elektrycznie, gazowe, olejem) do 400 kW mocy.
- niskotemperaturowe pompy ciepła do 400 kW mocy.
- gazowe lub olejowe urządzenia kogeneracyjne do 400 kW mocy.
Zakres urządzeń, których dotyczy LOT 1 związany z wymogami oznakowania energetycznego (klasy energetyczne):
- kotły gazowe, olejowe, elektryczne do 70 kW mocy.
- pompy ciepła (zasilane elektrycznie, gazowe, olejem) do 70 kW mocy.
- niskotemperaturowe pompy ciepła do 70 kW mocy.
- gazowe lub olejowe urządzenia kogeneracyjne do 70 kW mocy.
Zakres urządzeń, które dotyczy LOT 1 związany z wymogami oznakowania energetycznego (klasy energetyczne) może obejmować:
- pojedyncze urządzenia do 70 kW mocy.
- pakiety systemowe do 70 kW mocy (np. kocioł gazowy + kolektor słoneczny lub kocioł gazowy + pompa ciepła).
W kolejnym artykule (w InstalReporterze 5/2013) o wymaganiach w stosunku do urządzeń grzewczych odnośnie klas energetycznych (minimalna efektywność, daty obowiązywania…) i wymogów ecodesign.