Jubileusz 90-lecia PKN

Po powstaniu niepodległego państwa polskiego zarówno środowiska techniczne i naukowe, jak i władze państwowe odczuwały potrzebę ustalenia wymagań na materiały i wyroby, szczególnie dla potrzeb zamówień rządowych. Starania o zorganizowanie i usankcjonowanie gremium normalizatorów zostały sfinalizowane w 1923 roku powołaniem Komitetu Technicznego dla normalizacji wyrobów przemysłowych. Głównym inspiratorem powołania Komitetu był inż. Piotr Drzewiecki – prezydent Warszawy, szef Banku Komunalnego, przewodniczący Zarządu Związku Miast i wreszcie pierwszy prezes Polskiego Komitetu Normalizacyjnego. Pierwsze posiedzenie Komitetu odbyło się w 1924 roku i wtedy przyjęto nazwę POLSKI KOMITET NORMALIZACYJNY – rok 1924 jest zatem oficjalnie uznaną datą powstania PKN.

W skład Komitetu Technicznego wchodziło 10 przedstawicieli rządu (z ministerstw: Przemysłu i Handlu; Spraw Wojskowych; Kolei Żelaznych; Poczt i Telegrafów; Rolnictwa i Dóbr Państwowych oraz Głównego Urzędu Miar), 7 przedstawicieli przemysłu, 2 przedstawiciel zawodowych organizacji społecznych  i 6 przedstawicieli instytucji naukowych reprezentowanych przez Politechnikę Warszawską, Akademię Górniczą, Akademię Nauk Technicznych i Politechnikę Lwowską. Rola Kresów w rozwoju normalizacji od początku była znacząca, a wielu ekspertów z tego regionu zapisało w normalizacji piękną kartę.

Po II wojnie światowej kilkakrotnie zmieniano nazwę oraz zakres działania P.K.N. – przez pewien czas Komitet funkcjonował jako Polski Komitet Normalizacji i Miar oraz jako Polski Komitet Normalizacji Miar i Jakości. Już w 1947 r. PKN stał się członkiem założycielem ISO, a w 1950 r. przejął prowadzenie działalności normalizacyjnej w zakresie elektrotechniki od Stowarzyszenia Elektryków Polskich (zgodnie z Ustawą z dnia 20 grudnia 1949 r. PKN stał się centralnym urzędem ds. normalizacji z prawem wyłączności m.in. do reprezentowania Polski w sprawach normalizacji za granicą). W tym czasie również Polskie Normy zmieniały swój status – pierwotnie pomyślane jako dokumenty do dobrowolnego stosowania, w latach 1949-1993 stały się obligatoryjne, żeby wraz z Ustawą o normalizacji z 3 kwietnia 1993 r. stać się ponownie dobrowolne. Chociaż nie do końca – ta sama ustawa zezwalała właściwym ministrom „w szczególnych przypadkach” nakładać obowiązek stosowania PN. Ale inne jej postanowienia kreowały jednak w Polsce system dobrowolny, który należy klasyfikować według  kryterium dobrowolności udziału w procesie normalizacyjnym.

W 2002 roku nastąpiła nowelizacja ustawy z 1993 r. –p nowa ustawa wprowadziła całkowitą dobrowolność stosowania Polskich Norm. W tym samym roku PKN wystąpił o przyznanie pełnego członkostwa w europejskich organizacjach normalizacyjnych – CEN (Europejski Komitet Normalizacyjny) i CENELEC (Europejski Komitet Normalizacyjny Elektrotechniki). Członkostwo uzyskał w styczniu 2004 roku, a więc zanim RP została przyjęta w poczet członków UE. To moment szczególnie ważny w historii PKN, ponieważ normalizacja jest systemem, który nie ogranicza się tylko do krajowej jednostki normalizacyjnej.

System normalizacyjny tworzą jego uczestnicy – eksperci, którzy aktywnie działają w normalizacji na szczeblu krajowym, międzynarodowym i europejskim.
Uczestnikami procesu normalizacyjnego są przedstawiciele przemysłu, jednostek regulacyjnych, ośrodków badawczo-rozwojowych, konsumentów.

http://www.pkn.pl

Bezpłatna prenumerata